เตือนหญิง: วรรณกรรมสอนสตรีที่ประพันธ์ขึ้นภายใต้วัฒนธรรมขงจื๊อ

Abstract

บทความนี้มุ่งศึกษาวรรณกรรมเรื่อง “เตือนหญิง” ซึ่งเป็นวรรณกรรมสอนสตรีเรื่องแรก ๆ ของจีน ประพันธ์ขึ้นโดยนักวิชาการสตรีนามปันเจา ผู้มีแนวคิดสนับสนุนให้สตรีได้รับการศึกษาเช่นเดียวกับบุรุษ แต่ขณะเดียวกันปันเจาก็เป็นผู้มีความยึดมั่นในหลักปรัชญาขงจื๊อที่มีแนวความคิดบุรุษเป็นใหญ่ “เตือนหญิง” จึงเป็นวรรณกรรมที่แฝงไปด้วยปรัชญาขงจื๊อ จากการวิจัยพบว่า “เตือนหญิง” แฝงไปด้วยปรัชญาขงจื๊อในด้านปรัชญาปัจเจกชน ปรัชญาสังคม ปรัชญาจริยธรรม และปรัชญาการศึกษา เว้นเพียงด้านปรัชญาการเมืองที่ไม่ถูกกล่าวถึง ผู้เขียนใช้กลวิธีหลากหลายในการโน้มน้าวใจผู้อ่านให้ปฏิบัติตามคาสอนในวรรณกรรม แต่เนื่องจากเนื้อหาภายใน “เตือนหญิง” ยังไม่ครบถ้วนครอบคลุมเพียงพอ จึงทาให้เกิดการประพันธ์วรรณกรรมสอนสตรีเรื่องอื่น ๆ ขึ้นเพื่อหวังเป็นแนวทางการปฏิบัติตนอย่างสมบูรณ์ให้แก่สตรีในยุคต่อ ๆ มา อย่างไรก็ดี ชาวจีนในยุคใกล้ปัจจุบันและยุคปัจจุบันมีความเห็นว่า “เตือนหญิง” เป็นส่วนหนึ่งของวรรณกรรมสอนสตรีที่ทาให้สตรีจีนต้องยอมจานนต่ออานาจของบุรุษมาอย่างยาวนาน และเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาประเทศ แต่อย่างไรก็ดี วรรณกรรมสอนสตรีก็มีส่วนช่วยในการรักษาไว้ซึ่งความสงบสุขของสังคมมาแต่โบราณ