การแบ่งบัญชีในใจ การควบคุมตัวเอง การหลีกเลี่ยงความเสี่ยง และการออมของบุคคล

Mental Accounts, Self-control, Risk Aversion and Saving

Abstract

Abstract

Thailand is facing big challenges from its imminent shift into a full-fledged ageing society. The elderly dependency ratio has increased from 20% in 2010 to 60% in 2040 (NESDB, 2013). From household survey in 2010, NESDB (2014) found that only 4% of elderly people spent their saving for daily expenses. The important policy question is how to encourage people to save money when they are still able to work. Therefore, the main objective of this study is to determine the socio-economic factors and behavioral factors that influence the saving behavior.

The samples of this study are government officials and government servants who are working in a local government unit in Nakorn Pathom province by using questionnaire (Face-to-face interviews). The results show that most samples (80%) have saving and average household saving is about 8,920 baht per month. Interesting, several behavioral factors influence saving amount of household such as mental account, self-control, and risk preference. Individuals who applied mental accounting concept with their savings were likely to have more saving, whereas individuals who had less self-control were likely to have less saving. The ones who were risk averse were likely to have more saving.  Therefore, we can encourage people to save more by separating their money into separate accounts based on a variety of subjective criteriaTo do this, it would help to grow the saving effortlessly. 

Keywords: saving, mental account, self-control, risk averse

JEL Classification Codes: A12, D01, D90

บทคัดย่อ

ประเทศไทยกำลังเผชิญกับความท้าทายที่สำคัญที่การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร ส่งผลให้ประเทศไทยจะกลายเป็นสังคมผู้สูงอายุขั้นสูงสุดในไม่ช้า โดยอัตราการพึ่งพิงของผู้สูงอายุต่อประชากรวัยทำงานได้ จะเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 20 ในปี 2553 เป็นร้อยละ 60 ในปี 2583 (สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ: สศช., 2556) และจากการสำรวจในปี 2557 พบว่า มีผู้สูงอายุเพียงร้อยละ 4 เท่านั้นที่ใช้เงินออมของตนเองเป็นรายได้หลักในการดำรงชีพ (สศช., 2557) จึงเป็นคำถามที่สำคัญในเชิงนโยบายว่าเราจะส่งเสริมให้คนเริ่มออมตั้งแต่ในวัยทำงานได้อย่างไร ดังนั้นงานศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อหาปัจจัยทั้งที่เป็นปัจจัยส่วนบุคคล และปัจจัยด้านพฤติกรรมว่าจะส่งผลอย่างไรต่อการออมของบุคคล

ในการศึกษานี้ใช้กลุ่มตัวอย่างของกลุ่มข้าราชการส่วนภูมิภาคในจังหวัดนครปฐมจำนวน 100 รายโดยการสัมภาษณ์แบบเผชิญหน้า ผลการศึกษา พบว่า คนส่วนใหญ่มีเงินออม (ร้อยละ 80) โดยมีเงินออมเฉลี่ยของครัวเรือนมีค่าเท่ากับ 8,920 บาทต่อเดือน สิ่งที่น่าสนใจของการศึกษานี้คือ ปัจจัยทางพฤติกรรมในหลายปัจจัยส่งผลต่อการออมอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ การออมเงินแบบแบ่งบัญชีในใจส่งผลทำให้มีเงินออมเพิ่มขึ้น ขณะที่คนที่มีลักษณะที่ไม่สามารถควบคุมตนเองได้ส่งผลให้มีเงินออมลดลง และคนที่มีพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงความเสี่ยงมีแนวโน้มที่จะมีเงินออมมากกว่าคนที่ชอบเสี่ยงหรือคนที่มีความเป็นกลางทางความเสี่ยง ดังนั้น วิธีการหนึ่งที่จะส่งเสริมให้คนออมมากขึ้น สามารถทำได้โดยการส่งเสริมให้ออมเงินด้วยการแยกเงินออมออกเป็นส่วนๆ ตามวัตถุประสงค์ของการออม โดยไม่ให้มีการนำเงินต่างวัตถุประสงค์มาใช้ร่วมกัน  น่าจะส่งเสริมให้บุคคลสามารถออมเงินได้เพิ่มขึ้น

คำสำคัญ: การออม การแบ่งบัญชีในใจ การควบคุมตนเอง การหลีกเลี่ยงความเสี่ยง

JEL Classification Codes: A12, D01, D90