ความหลากหลายขบวนการทางศาสนาใหม่นอกกระแสหลักในจังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • ผศ.ดร.สยาม ราชวัตร คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ขบวนการทางศาสนาใหม่, ศาสนา, จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ  คือ  (1) เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับขบวนการศาสนาใหม่ (2) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของขบวนการทางศาสนาใหม่ที่เผยแผ่ในจังหวัดเชียงใหม่ (3)เพื่อวิเคราะห์หลักคำสอน การเผยแผ่ การเพิ่มสมาชิก และการเคลื่อนไหวทางศาสนาของขบวนการทางศาสนาใหม่ในจังหวัดเชียงใหม่ตามแนวคิดและทฤษฎีขบวนการทางศาสนาใหม่ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาเอกสารเกี่ยวกับขบวนการทางศาสนาใหม่  5 กลุ่ม คือ (1) กลุ่มราชาโยคะ (2) กลุ่มศาสนาบาไฮ (3) กลุ่มทีเอ็ม (4) กลุ่มมอร์มอน  และ(5) กลุ่มโยเร เน้นการวิเคราะห์เอกสารตามแนวคิดและทฤษฎีขบวนการทางศาสนาใหม่     

ผลการวิจัยพบว่า ขบวนการทางศาสนาใหม่ เป็นคำเรียกใหม่ของกลุ่มองค์กรทางศาสนาที่พัฒนาหรือปรับรูปแบบมาจากศาสนาเดิมที่เป็นศาสนาหลักของโลก เป็นคำที่เรียกแทนคำว่า “ลัทธิ”   แนวคิดและทฤษฎีในการศึกษาขบวนการทางศาสนาใหม่นิยมกันอยู่ 3 วิธีการ (1) แนวการการศึกษาเน้นการอธิบาย   (2) แนวการศึกษาที่เน้นการตีความ  (3) แนวการศึกษาที่เน้นทฤษฎีหลังสมัยใหม่  เพื่อวิเคราะห์ขบวนการทางศาสนาใหม่ทั้งหลายว่าเป็นศาสนาแนวอนุรักษ์นิยมหรือเป็นศาสนาที่ปรับตัวให้ร่วมสมัย  

สำหรับขบวนการทางศาสนาใหม่ที่ดำเนินการเผยแผ่ในจังหวัดเชียงใหม่ทั้ง 5 กลุ่มนี้มีลักษณะการผสมผสานระหว่างแนวอนุรักษ์นิยมและแนวการปรับตัวให้ร่วมสมัย   กลุ่มที่เน้นการอนุรักษ์นิยมผสมผสานกับการปรับตัวให้ร่วมสมัยบ้าง คือกลุ่มราชาโยคะ กลุ่มศาสนาบาไฮ และกลุ่มทีเอ็ม  กลุ่มศาสนาที่เน้นการปรับตัวให้ร่วมสมัยผสมผสานกับการอนุรักษ์นิยมบ้าง คือกลุ่มโยเร และกลุ่มมอร์มอน  กลุ่มที่เน้นการเผยแผ่และการเพิ่มสมาชิกและการบริหารองค์กรอย่างเป็นระบบจะมีสมาชิกเพิ่มขึ้นต่อเนื่องได้แก่กลุ่มโยเรและกลุ่มมอร์มอน

References

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ . (2542). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดเชียงใหม่ . กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย. กรมศิลปากร: กระทรวงศึกษาธิการ.

ดวงฤทัย ไก่แก้ว . (2549) . กำเนิดท่านเมชุซามะผู้ช่วยโลก . สวรรค์บนพื้นพิภพ. 20 (223), 33.

บราห์มา คูมาริส. (2530). ราชาโยคะ ความรู้เพื่ออำนาจแห่งความสงบสุข. กรุงเทพมหานคร : มูลนิธิบราห์มากุมารี ราชาโยคะ.

ฤาษีพุทธจรัล. (2548). ประเพณีบรมครูศักดิ์สิทธิ์. เชียงใหม่: มูลนิธิโพธิสัจจธรรม.

สมาคมสภากลางศาสนาบาไฮ. (2526). ศาสนาบาไฮ. กรุงเทพมหานคร: สมาคมสภากลางศาสนาบาไฮ.

ศาสนจักรของพระเยซูคริสต์แห่งวิสุทธิชนยุคสุดท้าย . (2550). พระคัมภีร์มอร์มอน. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : ศาสนจักรของพระเยซูคริสต์แห่งวิสุทธิชนยุคสุดท้าย.

ศุภกาญจน์ พงศ์ยี่หล้า . (2561) . ลัทธิเซไคคิวเซเคียว : การเข้ามาและการเผยแผ่ในประเทศไทย . Kasetsart Journal of Social Sciences. 37 (2), 212-226.

อภิญญา เฟื่องฟูสกุล . (2551). มานุษยวิทยาศาสนา : แนวคิดพื้นฐานและข้อถกเถียงทางทฤษฎี. เชียงใหม่ : ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

Saliba, John A. (2003). Understanding New Religious Movements. Newyork : Altamira.

Wilson Bryan . (1980). The Social impact of New Religion Movements. New York : The Ros of Sharon Press.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2019-02-22