รูปแบบการได้รับสารอาหารของผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ณ โรงพยาบาลมหาราช นครเชียงใหม่

Main Article Content

จักรกฤษณ์ วังราษฏร์
กิตติพันธุ์ ฤกษ์เกษม
สุวินัย แสงโย
ศศิณัฏฐ์ พงษ์ธรรม
นิภาภรณ์ ปิ่นมาศ
ยุพา ชาญวิกรัย

บทคัดย่อ

โรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายเป็นโรคเรื้อรังที่มีความสำคัญมากโรคหนึ่ง เนื่องจากอัตราการป่วยและตายของโรคนี้อยู่ในระดับที่สูงมาก ผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมมักจะเกิดภาวะทุพโภชนาการ ซึ่งถือเป็นปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้อัตราการป่วยและตายสูงขึ้น การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการบริโภคอาหารของผู้ป่วยโรคไตวายเรื้องรังระยะสุดท้ายที่เข้ารับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ณ โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ เปรียบเทียบกับข้อเสนอแนะของสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย การวิจัยแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ทำการศึกษาในกลุ่มตัวอย่างจำนวน 120 คน เป็นเพศชาย 54 คนและเพศหญิง 66 คน อายุเฉลี่ย 61.80 ปี ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลรูปแบบการบริโคอาหารโดยใช้แบบประเมินการบริโภคอาหารอย่างง่าย(EDA) ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างได้รับโปรตีน พลังงาน ไขมัน โคเลสเตอรอลและไยอาหาร เฉลี่ยเท่ากับ 0.89 ± 0.58 กรัม/กิโลกรัม/วัน, 21.23 ± 10.11 กิโลแคลอรี่/กิโลกรัม/วัน, 39.15 ± 10.21%/วัน, 220.50 ± 21.04 มิลลิกรัม/วัน และ 12.85 ± 3.66 กรัม/วัน ตามลำดับ ซึ่งต่ำกว่าปริมาณที่แนะนำโดยสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย ผลจากการศึกษาครั้งนี้สามารถนำข้อมูลที่ได้ไปใช้เพื่อเป็นแนวทางในการส่งเสริมและให้คำปรึกษาการบริโภคอาหารที่เหมาะสมของผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมเพื่อป้องกันภาวะทุพโภชนาการ โดยใช้กระบวนการให้ความรู้ทางโภชนาการจะมีผลทำให้ผู้ป่วยมีผลลัพธ์ในการรักษารวมถึงคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นต่อไป

Article Details

How to Cite
[1]
วังราษฏร์ จ. , ฤกษ์เกษม ก., แสงโย ส., พงษ์ธรรม ศ., ปิ่นมาศ น. และ ชาญวิกรัย ย. 2019. รูปแบบการได้รับสารอาหารของผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ณ โรงพยาบาลมหาราช นครเชียงใหม่ . วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต. 7, 1 (ม.ค. 2019), 81–92.
บท
บทความวิจัย

References

Abe, Shinichi, Mamoru Yoshizawa, Nagako Nakanishi, Tomoko Yazawa, Kuninobu Yokota, Masasada Honda, and Graeme Sloman. 1996. Electrocardiographic abnormalities in patients receiving hemodialysis. American Heart Journal, 131: 1137-44.

Anderstam, Bjorn, Abdel-Hafiz Mamoun, P Södersten, and J Bergström. 1996. Middle-sized molecule fractions isolated from uremic ultrafiltrate and normal urine inhibit ingestive behavior in the rat. Journal of the American Society of Nephrology, 7: 2453-60.

Bellizzi, Vincenzo, Biagio R Di Iorio, Vincenzo Terracciano, Roberto Minutolo, Carmela Iodice, Luca De Nicola, and Giuseppe Conte. 2003. Daily nutrient intake represents a modifiable determinant of nutritional status in chronic haemodialysis patients, Nephrology Dialysis Transplantation. 18: 1874-81.

Block, Geoffrey A, Tempie E Hulbert-Shearon, Nathan W Levin, and Friedrich K Port. 1998. Association of serum phosphorus and calcium x phosphate product with mortality risk in chronic hemodialysis patients: a national study. American Journal of Kidney Diseases, 31: 607-17.

Bricker, Neal S, Eduardo Slatopolsky, Eric Reiss, and Louis V Avioli. 1969. Calcium, phosphorus, and bone in renal disease and transplantation. Archives of Internal Medicine, 123: 543-53.

Chen, Zhen-Yu, Rui Jiao, and Ka Ying Ma. 2008. Cholesterol-lowering nutraceuticals and functional foods. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 56: 8761-73.

Choi, Hoon Young, and Sung Kyu Ha. 2013. Potassium balances in maintenance hemodialysis. Electrolytes & Blood Pressure, 11: 9-16.

Cianciaruso, Bruno, Giuliano Brunori, Joel D Kopple, Giacomo Traverso, Giacomo Panarello, Giuseppe Enia, Paolo Strippoli, Amedeo De Vecchi, Mario Querques, and Giusto Viglino. 1995. Cross-sectional comparison of malnutrition in continuous ambulatory peritoneal dialysis and hemodialysis patients. American Journal of Kidney Diseases, 26: 475-86.

Cooper, Bruce A, Erik L Penne, Louise H Bartlett, and Carol A Pollock. 2004. Protein malnutrition and hypoalbuminemia as predictors of vascular events and mortality in ESRD. American Journal of Kidney Diseases, 43: 61-66.

Cupisti, A, C D'Alessandro, A Valeri, A Capitanini, M Meola, G Betti, and G Barsotti. 2010. Food intake and nutritional status in stable hemodialysis patients. Renal Failure, 32: 47-54.

Cupisti, Adamasco, Maurizio Gallieni, Maria Antonietta Rizzo, Stefania Caria, Mario Meola, and Piergiorgio Bolasco. 2013. Phosphate control in dialysis. International Journal of Nephrology and Renovascular Disease, 6: 193.

Daugirdas, John T. 2015. Removal of phosphorus by hemodialysis. In Seminars in Dialysis. 620-23. Wiley Online Library.

Dwyer, Johanna T, Paula J Cunniff, Bradley J Maroni, Joel D Kopple, Jerrilynn D Burrowes, Sandra N Powers, David B Cockram, W Cameron Chumlea, John W Kusek, and Rhoda Makoff. 1998. The hemodialysis pilot study: nutrition program and participant characteristics at baseline. Journal of Renal Nutrition, 8: 11-20.

El-Sharkawy, Magdy, Essam Khedr, Saeed Abdelwhab, Medhat Ali, and Kadrey El Said. 2009. Prevalence of hyperkalemia among hemodialysis patients in Egypt. Renal Failure, 31: 891-98.

Em-on Chaiprateepon. 2017. The study of knowledge and behavior risk factors on chronic non-communicable disease in eldery club, Rungsit city municipality, Prathum thani Province. Journal of Community Development and life Quality, 5: 77-88.

Enia, G, C Sicuso, G Alati, C Zoccali, D Pustorino, and A Biondo. 1993. Subjective global assessment of nutrition in dialysis patients. Nephrology Dialysis Transplantation, 8: 1094-98.

Flanigan, Michael J. 2000. Role of sodium in hemodialysis. Kidney International, 58: S72-S78.

Fouque, D, K Kalantar-Zadeh, J Kopple, N Cano, P Chauveau, Lilian Cuppari, H Franch, G Guarnieri, TA Ikizler, and G Kaysen. 2008. A proposed nomenclature and diagnostic criteria for protein–energy wasting in acute and chronic kidney disease. Kidney International, 73: 391-98.

Hernandez Morante, J. J., A. Sanchez-Villazala, R. C. Cutillas, and M. C. Fuentes. 2014. Effectiveness of a nutrition education program for the prevention and treatment of malnutrition in end-stage renal disease. Journal of Renal Nutrition, 24: 42-9.

Ikizler, T Alp, Paul J Flakoll, Robert A Parker, and Raymond M Hakim. 1994. Amino acid and albumin losses during hemodialysis. Kidney International, 46: 830-37.

Ikizler, T Alp, and Raymond M Hakim. 1996. Nutrition in end-stage renal disease. Kidney International, 50: 343-57.

Jadeja, Yashpal P, and Vijay Kher. 2012. Protein energy wasting in chronic kidney disease: An update with focus on nutritional interventions to improve outcomes. Indian Journal of Endocrinology and Metabolism, 16: 246.

Johansson, Lina, Denis Fouque, Vincenzo Bellizzi, Philippe Chauveau, Anne Kolko, Pablo Molina, Siren Sezer, Pieter M ter Wee, Daniel Teta, and Juan J Carrero. 2016. As we grow old: nutritional considerations for older patients on dialysis. Nephrology Dialysis Transplantation, 32: 1127-36.

Kalantar-Zadeh, Kamyar, T Alp Ikizler, Gladys Block, Morrel M Avram, and Joel D Kopple. 2003. Malnutrition-inflammation complex syndrome in dialysis patients: causes and consequences. American Journal of Kidney Diseases, 42: 864-81.

Kalantar-Zadeh, Kamyar, Joel D. Kopple, Sunaina Deepak, Donald Block, and Gladys Block. 2002. Food intake characteristics of hemodialysis patients as obtained by food frequency questionnaire. Journal of Renal Nutrition, 12: 17-31.

Kalantar-Zadeh, Kamyar, Charles J McAllister, Robert S Lehn, Grace H Lee, Allen R Nissenson, and Joel D Kopple. 2003. Effect of malnutrition-inflammation complex syndrome on EPO hyporesponsiveness in maintenance hemodialysis patients. American Journal of Kidney Diseases, 42: 761-73.

Karaboyas, Angelo, Jarcy Zee, Steven M Brunelli, Len A Usvyat, Daniel E Weiner, Franklin W Maddux, Allen R Nissenson, Michel Jadoul, Francesco Locatelli, and Wolfgang C Winkelmayer. 2017. Dialysate potassium, serum potassium, mortality, and arrhythmia events in hemodialysis: results from the Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study (DOPPS). American Journal of Kidney Diseases, 69: 266-77.

Liu, Yongmei, Josef Coresh, Joseph A Eustace, J Craig Longenecker, Bernard Jaar, Nancy E Fink, Russell P Tracy, Neil R Powe, and Michael J Klag. 2004. Association between cholesterol level and mortality in dialysis patients: role of inflammation and malnutrition. Jama, 291: 451-59.

Marckmann, P. 1988. Nutritional status of patients on hemodialysis and peritoneal dialysis. Clinical Nephrology, 29: 75-78.

Martins, Aline Moutinho, Annie Seixas Bello Moreira, Daniela Silva Canella, Juliana Rodrigues, Fernanda Santin, Brenda Wanderley, Roberto Alves Lourenço, and Carla Maria Avesani. 2017. Elderly patients on hemodialysis have a worse dietary quality and higher consumption of ultra-processed food than that of elderly without chronic kidney disease. Nutrition, 41: 73-79.

Mc Causland, Finnian R, Sushrut S Waikar, and Steven M Brunelli. 2012. The relevance of dietary sodium in hemodialysis. Nephrology Dialysis Transplantation, 28: 797-802.

Meneton, Pierre, Xavier Jeunemaitre, Hugh E de Wardener, and Graham A Macgregor. 2005. Links between dietary salt intake, renal salt handling, blood pressure, and cardiovascular diseases. Physiological Reviews, 85: 679-715.

Nephrology Society of Thailand. 2014. Hemodialysis Clinical Practice Recommendation 2014. Octoter Inc, Bangkok. 154 p.

Nerbass, Fabiana Baggio, Jyana Gomes Morais, Rafaela Gonzaga dos Santos, Tatiana Stela Kruger, Andrea Carolina Sczip, and Hercilio Alexandre da Luz Filho. 2013. Factors associated to salt intake in chronic hemodialysis patients. Jornal Brasileiro de Nefrologia, 35: 87-92.

Noori, Nazanin, Kamyar Kalantar-Zadeh, Csaba P Kovesdy, Sameer B Murali, Rachelle Bross, Allen R Nissenson, and Joel D Kopple. 2010. Dietary potassium intake and mortality in long-term hemodialysis patients. American Journal of Kidney Diseases, 56: 338-47.

Park, Yikyung, Amy F Subar, Albert Hollenbeck, and Arthur Schatzkin. 2011. Dietary fiber intake and mortality in the NIH-AARP diet and health study. Archives of Internal Medicine, 171: 1061-68.

Seliger, Stephen L, Noel S Weiss, Daniel L Gillen, Bryan Kestenbaum, Adrianne Ball, Donald J Sherrard, and Catherine O Stehman-Breen. 2002. HMG-CoA reductase inhibitors are associated with reduced mortality in ESRD patients. Kidney International, 61: 297-304.

Sherman, Richard A. 2016. Hyperphosphatemia in dialysis patients: beyond nonadherence to diet and binders. American Journal of Kidney Diseases, 67: 182-86.

Slatopolsky, E, L Gradowska, C Kashemsant, R Keltner, C Manley, and NS Bricker. 1966. The control of phosphate excretion in uremia. The Journal of Clinical Investigation, 45: 672-77.

Streppel, M. T., M. C. Ocke, H. C. Boshuizen, F. J. Kok, and D. Kromhout. 2008. Dietary fiber intake in relation to coronary heart disease and all-cause mortality over 40 y: the Zutphen Study. American Journal of Clinical Nutrition, 88: 1119-25.

Stróżecki, Pawel, Andrzej Adamowicz, Edmund Nartowicz, Grażyna Odrowąż-Sypniewska, Zbigniew Włodarczyk, and Jacek Manitius. 2001. Parathormon, calcium, phosphorus, and left ventricular structure and function in normotensive hemodialysis patients. Renal Failure, 23: 115-26.

Supasyndh, Ouppatham, Bancha Satirapoj, Sudarat Seenamngoen, Somchai Yongsiri, Punbuppa Choovichian, and Supat Vanichakarn. 2009. Nutritional status of twice and thrice-weekly hemodialysis patients with weekly Kt/V> 3.6. Journal of the Medical Association of Thailand, 92: 624-31.

Tentori, Francesca, Margaret J Blayney, Justin M Albert, Brenda W Gillespie, Peter G Kerr, Jürgen Bommer, Eric W Young, Tadao Akizawa, Takashi Akiba, and Ronald L Pisoni. 2008. Mortality risk for dialysis patients with different levels of serum calcium, phosphorus, and PTH: the Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study (DOPPS). American Journal of Kidney Diseases, 52: 519-30.

Todd, S., M. Woodward, H. Tunstall-Pedoe, and C. Bolton-Smith. 1999. Dietary antioxidant vitamins and fiber in the etiology of cardiovascular disease and all-causes mortality: results from the Scottish Heart Health Study. American Journal of Epidemiology, 150: 1073-80.

Tschöpe, Wolfgang, Michael Koch, Bernhard Thomas, and Eberhard Ritz. 1993. Serum lipids predict cardiac death in diabetic patients on maintenance hemodialysis. Nephron, 64: 354-58.