การติดตามประเมินสมรรถนะและการปฏิบัติบทบาทการพยาบาลเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพของพยาบาลวิชาชีพ พื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย
คำสำคัญ:
สมรรถนะพยาบาล, การสร้างเสริมสุขภาพ, ภาคตะวันออกบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงสำรวจนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อติดตามประเมินสมรรถนะและการปฏิบัติบทบาทการสร้างเสริมสุขภาพของพยาบาลวิชาชีพ พื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกโดยวิธีการสุ่มอย่างง่ายคือพยาบาลวิชาชีพในหน่วยบริการพยาบาลที่ร่วมเป็นศูนย์เรียนรู้นวัตกรรมโครงการขับเคลื่อนวิชาชีพการพยาบาลเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพ 6 แห่ง จำนวน 310 คน ใน 7 จังหวัดในภาคตะวันออก เก็บรวบรวมข้อมูลเดือนเมษายน ถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2560 เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสอบถามระดับสมรรถนะของพยาบาลวิชาชีพด้านการสร้างเสริมสุขภาพ และการปฏิบัติบทบาทของพยาบาลวิชาชีพในการสร้างเสริมสุขภาพตามกฎบัตรออตตาวา มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .98 และ .97 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียว
ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างรับรู้สมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพด้านการปฏิบัติกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพอยู่ในระดับชำนาญ พยาบาลที่ปฏิบัติงานในระดับปฐมภูมิมีสมรรถนะด้านการบริหารจัดการในการสร้างเสริมสุขภาพสูงกว่าผู้ที่ปฏิบัติงานในระดับตติยภูมิ มีการรับรู้สมรรถนะการพัฒนาภาคีเครือข่ายการสร้างเสริมสุขภาพสูงกว่าผู้ที่ปฏิบัติงานในระดับทุติยภูมิและตติยภูมิตามลำดับ มีการปฏิบัติบทบาทการสร้างเสริมสุขภาพด้านการปรับระบบบริการสุขภาพสูงกว่าผู้ที่ปฏิบัติงานในระดับทุติยภูมิและตติยภูมิ และมีการปฏิบัติบทบาทการสร้างเสริมสุขภาพด้านการพัฒนาทักษะส่วนบุคคลสูงกว่าผู้ที่ปฏิบัติงานในระดับตติยภูมิอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษานี้ให้ข้อเสนอแนะว่าพยาบาลวิชาชีพควรพัฒนาสมรรถนะและบทบาทของตนเองสำหรับการปฏิบัติงานในสถานบริการสุขภาพในแต่ละระดับเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพและดูแลสุขภาพของประชาชน
References
Khumpalikit, S., & Petpichetchian, W. (2015). 7 Modules: Nursing for health promotion. Bangkok: Mata Printing. [In Thai]
Krungkraipetch, N., Junprasert, S., Rattanagreethakul, S., Tachasuksri, T., Sananreangsak, S., Viriya, C., Leucha, T., Ritngam, A., & Jareankankai, J. (2017). Health promotion competency and role performance among nurses, the eastern region. The Journal of Faculty of Nursing, Burapha University. 25(3), 30-40. [In Thai]
Kunaviktikul, W., Wichaikhum, O., Nantsupawat, A., Sirakamon, S., Bhosai, J., Sathapornpat, P., & Siriyosttumrong, D. (2015). Health Promotion Competency and Practice among Nurses, the North Region. Nursing Journal. 42(supplement), 151-165. [In Thai]
Nantsupawat, A., & Sathapornpat, P. (2017). Competency and roles of health promotion among nurses in tertiary hospitals. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 18(1), 222-228. [In Thai]
Srisupan, V., & Chanthai, K. (2013). Operation manual for professional nurse in primary care unit. Bangkok: Golden Point Ltd. [In Thai]
Srisupan, V., Senarat, W., & Nuntaboot, K. (2014). Results of competency and role performance based on the Ottawa Charter for health promotion among professional nurses. Bangkok: Thai Health Promotion Foundation. [In Thai]
Srisupan, V., Senarat, W., & Nuntaboot, K. (2016). Innovations for health promotion of the professional nurse’s role. (2nd ed.). Bangkok: Thai Health Promotion Foundation. [In Thai]
Thailand Nursing and Midwifery Council. (2010). Competencies of registered nurses. Bangkok: Siriyod Printing. [In Thai]
Thampanichawat, W., Klayklongjit, S., & Wongwuttisaroj, N. (2016). Role performance of professional nurses in health promotion in central region. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 17(1), 54-62. [In Thai]
The National Health association of Thailand. (2015). Public health calendar in year 2558 BE. Bangkok: Sahaprachapanich Printing. [In Thai]
Working coordinators for propelling the health promotion in nurse professional. (2014). Report of the sample size determination, January 9th, 2014 at Vijit Srisupan Conference Room. (n.p). [In Thai]
Working coordinators for propelling the health promotion in nurse professional. (2017). Meeting report of the project promotes nursing profession for health promotion, April 2nd, 2017 at Thailand Nursing and Midwifery Council. (n.p). [In Thai]
World Health Organization. (1986). Ottawa charter for health promotion: An International Conference on Health Promotion, the move towards a new public health 17–21 November Ottawa, Geneva, Canada. World Health Organization.
