คุณภาพการปฏิบัติงานของพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไป : กรณีศึกษาภาคตะวันออก

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพการปฎิบัติงานของพยาบาลเวชปฎิบัติทั่วไปที่ผ่านการอบรมหลักสูตรเฉพาะทาง ระยะสั้น 4 เดือน เก็บข้อมูลในหน่วยบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิ ที่มีพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไปปฏิบัติงานอยู่ ซึ่งได้จากการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน จากจังหวัดในภาคตะวันออก 2 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดชลบุรี และฉะเชิงเทรา แต่ละจังหวัดสุ่มตัวอย่างมา 1 อำเภอ อำเภอหนึ่ง ๆ สุ่มมา 2 หน่วยบริการระดับปฐมภูมิ ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วยผู้บังคับบัญชา 4 คน ผู้ร่วมงาน 2 คน พยาบาลเวชปฏิบัติ6 คน และประชาชนผู้ใช้บริการจากพยาบาลเวชปฏิบัติจำนวน 20 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกด้วยเครื่องมือที่สร้างขึ้นโดยคณะทำงานประเมินผลการจัดการหลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทาง สาขาเวชปฏิบัติทั่วไป (การรักษาโรคเบื้องต้น) ศึกษาเนื้อหาและคุณภาพการบันทึกรายงานการปฏิบัติงานของพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไป จำนวน 13 รายการทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) และการวิเคราะห์สถิติเชิงพรรณนาด้วยการแจกแจงความถี่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการศึกษาบริบทการปฏิบัติงาน พบว่า พยาบาลเวชปฏิบัติปฏิบัติหน้าที่การตรวจรักษาโรคทั่วไป งานคลินิกผู้สูงอายุ คลินิกโรคเรื้อรัง คัดกรองภาวะสุขภาพก่อนพบแพทย์เยี่ยมบ้าน งานดูแลสุขภาพชุมชน และการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ปัจจัยนำได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการไปอบรม การจัดสถานที่ปฏิบัติงาน และขวัญกำลังใจจากผู้ใช้บริการ กระบวนการบริการ พบว่า สามารถใช้ความรู้ความสามารถในการให้บริการอย่างเป็นระบบและองค์รวม สามารถสื่อสาร และใช้ข้อมูลสุขภาพที่ซับซ้อนขึ้น ผลผลิตการบริการ พบว่า ผู้ใช้บริการส่วนใหญ่มีความพึงพอใจระดับมากถึงมากที่สุดในการบริการและเห็นว่าพยาบาลเวชปฏิบัติมีความสุภาพ เป็นมิตร ส่วนการติดตามหลังการรักษา สาระและคุณภาพการบันทึกการบริการรักษาโรคเบื้องต้นของพยาบาลเวชปฏิบัติอยู่ในระดับน้อย

ข้อเสนอแนะในการนำผลการวิจัยไปใช้ ควรมีการพัฒนาศักยภาพของพยาบาลเวชปฏิบัติอยู่เสมอ ในการใช้ และอ่านผลข้อมูลสุขภาพที่สำคัญ การวิจัย และพัฒนาระบบการบันทึกการบริการที่มีผู้ใช้บริการจำนวนมาก

คำสำคัญ: คุณภาพการปฏิบัติการพยาบาล การพยาบาลเวชปฏิบัติ การรักษาโรคเบื้องต้น