แนวคิด รูปแบบและพัฒนาการของมิหร็อบของมัสยิดต้นสน เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร

Abstract

บทคัดย่อ

งานวิจัยฉบับนี้ศึกษาเกี่ยวกับแนวคิด รูปแบบและพัฒนาการของมิหร็อบทั้งสามหลังของมัสยิดต้นสน จากการศึกษาพบว่ามิหร็อบของมัสยิดต้นสนมีแนวคิดในการสร้างดังนี้

แนวคิดด้านสังคม ได้แก่ ความนิยมในรูปแบบทางศิลปกรรม ทัศนะและความต้องการของสัปบุรุษมัสยิดต้นสน

แนวคิดด้านศาสนา ได้แก่ การสื่อถึงสถานที่สำคัญในศาสนาอิสลาม การตกแต่งด้วยลายประดับและสัญลักษณ์แบบมุสลิม และการให้ความเท่าเทียมกับมุสลิมทุกคน

สำหรับรูปแบบและพัฒนาการของมิหร็อบของมัสยิดต้นสน มีดังนี้

มิหร็อบหลังที่ 1 (ประมาณ พ.ศ.2231-2495): ศิลปะไทยประเพณีแบบอยุธยาตอนปลาย เป็นมิหร็อบที่ถ่ายทอดอัตลักษณ์ของมุสลิมผ่านทางศิลปะไทยประเพณีแบบอยุธยาตอนปลาย เนื่องจากสัปบุรุษมองว่าศิลปะไทยประเพณีเป็นงานระดับสูงควรคู่แก่การนำมาสร้างมิหร็อบ

มิหร็อบหลังที่ 2 (พ.ศ.2497-2552): ศิลปะไทยประยุกต์ผสมอาหรับประยุกต์ เป็นมิหร็อบที่สะท้อนความตื่นตัวทางศาสนาของสัปบุรุษโดยนำต้นแบบมาจากมิหร็อบของมัสยิดอัลนะบะวีย์ในประเทศซาอุดิอาระเบียมาผสานเข้ากับความนิยมสถาปัตยกรรมไทยประยุกต์

มิหร็อบหลังที่ 3 (พ.ศ.2552-ปัจจุบัน): ศิลปะอิสลาม เป็นมิหร็อบที่สร้างขึ้นตามแบบมิหร็อบของมัสยิดในประเทศมุสลิมทั้งรูปทรงและลายประดับ โดยนำแรงบันดาลใจมาจากศิลปะอิสลามในประเทศอียิปต์และในประเทศอิหร่าน จึงเป็นมิหร็อบที่มีความงามแบบศิลปะอิสลามอย่างแท้จริง

Abstract

This research aims to study the concept, style and development of the mihrabs of Tonson Mosque. The results demonstrate the concepts of the mihrabs of Tonson Mosque as follow:

Social concept i.e. Art trends, Attitudes and needs of Tonson Mosque’s community.

Religious concept i.e. Pathway to the Islamic important places, Islamic ornaments and symbols of muslim, and Equality among muslims.

The styles and development of the mihrabs of Tonson Mosque are as follow: 

The First Mihrab (c.1688-1952): Thai Traditional Art (Late Ayutthaya Period)

The First Mihrab reflects muslim identities through Thai traditional art; late Ayutthaya style; due to Tonson’s mosque persons realized that it was the best style for mihrab.

The Second Mihrab (1954-2009): Thai Applied Art and Arab Applied Art

The Second Mihrab shows the Islamic awakening among Tonson Mosque’s persons. It was designed resemble to mihrab of Al-Nabawi Mosque in Saudi Arabia and was blended with Thai Applied Art by borrowing some elements of Thai Applied Architecture.

The Third Mihrab (2009-present): Islamic Art

The Third Mihrab was designed follow Islamic art aesthetics. Its form and ornaments were inspired from Islamic art in Egypt and Persia. Hence it is truly Islamic Art.