สมบัติและศักยภาพทางการเกษตรของดินปนกรวด ในอำเภอเนินมะปราง จังหวัดพิษณุโลก

Main Article Content

กนกนิภา อ่ำสวัสดิ์
เสาวนุช ถาวรพฤกษ์
ณัฐพล จิตมาตย์

บทคัดย่อ

การศึกษาสมบัติและศักยภาพทางการเกษตรของดินปนกรวดในอำเภอเนินมะปราง จังหวัดพิษณุโลก
มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะดิน สมบัติทางฟิสิกส์ เคมี และประเมินศักยภาพทางการเกษตรของดิน โดยคัดเลือก
ดินปนกรวดที่เป็นตัวแทน 6 พีดอน วิธีการศึกษาประกอบด้วยการวิเคราะห์สัณฐานวิทยาของดินภาคสนาม สมบัติทาง
ฟิสิกส์ เคมี การประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดิน สมรรถนะความอุดมสมบูรณ์ และจำแนกความเหมาะสมของดิน
ต่อการใช้ทางการเกษตร พบว่าดินทุกบริเวณที่ศึกษาพบเศษหิน/กรวดปะปนตั้งแต่ 10 เซนติเมตร เนื้อดินเป็นดินร่วน
ปนทราย ดินร่วนปนทรายแป้ง ดินร่วน ดินร่วนเหนียว และดินเหนียว ปนกรวดเล็กน้อยถึงสูงมาก พบพลินไทต์
ในพีดอน 2 และพีดอน 5 เป็นดินในกลุ่มดินใหญ่ Paleustults, Plinthustults, Plinthustalfs และ Haplustalfs มีปริมาณ
ชิ้นส่วนหยาบในดินร้อยละ 2.6-94.6 โดยน้ำหนัก พีเอชดินอยู่ในช่วงเป็นกรดรุนแรงมากถึงเป็นกรดเล็กน้อย ปริมาณ
อินทรียวัตถุอย่ใู นระดับต่ำมากถงึ ค่อนข้างต่ำ ปริมาณไนโตรเจนรวมมีค่าอยู่ในระดับตำมาก ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็น
ประโยชน์มีค่าอยู่ในระดับต่ำมากถึงค่อนข้างสูง ปริมาณโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ ปริมาณความเป็นกรด และเบส
ที่สกัดได้มีค่าอยู่ในระดับต่ำมากถึงปานกลาง ค่าความจุแลกเปลี่ยนแคตไอออนอยู่ในระดับต่ำมากถึงสูงมาก
อัตราร้อยละอิ่มตัวเบสมีค่าอยู่ในระดับต่ำถึงสูง ดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำยกเว้นในชั้นดินบนของพีดอน 2 ที่มีความ
อุดมสมบูรณ์ปานกลาง มีหน่วยสมรรถนะความอุดมสมบูรณ์ของดินเป็น LR-dr++k ที่มีความลาดชันตั้งแต่ 3-20%
และ CR-dr++ k 4% ดินมีลักษณะไม่เหมาะสมต่อการผลิตพืชเศรษฐกิจ แต่ยังสามารถปลูกพืชประเภทไม้ผล/ไม้ยืนต้น
ได้ แต่ต้องมีการจัดการเฉพาะหลุมปลูก อย่างไรก็ตามควรรักษาไว้ให้อยู่ในสภาพป่า เพื่อลดอิทธิพลการกร่อนดิน
และเพื่อเพิ่มการหมุนเวียนของธาตุอาหาร

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรมพัฒนาที่ดิน. 2558. สถานภาพทรัพยากรดินและที่ดินของประเทศไทย. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
กรมอุตุนิยมวิทยา. 2559. สภาพภูมิอากาศจังหวัดพิษณุโลก. แหล่งที่มา: http://www.tmd.go.th/province_weather_stat.php?
StationNumber=48378, 3 เมษายน 2559.
กองสำรวจดิน. 2523. คู่มือการจำแนกความเหมาะสมของดินสำหรับพืชเศรษฐกิจ. เอกสารวิชาการ เล่มที่ 28. กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวง
เกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
คณาจารย์ภาควิชาปฐพีวิทยา. 2548. ปฐพีวิทยาเบื้องต้น. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์,กรุงเทพฯ.
บัณฑิต ตันศิริ และคำรณ ไทรฟัก. 2542. คู่มือการประเมินคุณภาพที่ดินสำหรับพืชเศรษฐกิจ. กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและ
สหกรณ์, กรุงเทพฯ.
ประเทือง จินตสกุล. 2532. การวิเคราะห์ชนิดและสมบัติของศิลาแลงในแอ่งสกลนครภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย.
วิทยานิพนธ์ปริญญาเอก.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
สมนึก ศรีทองฉิม, บุญณรงค์ ธานีรัตน์, อาทิตย์ ศุขเกษม และ โสฬส แซ่ลิ้ม. 2540. การจัดการดินลูกรัง. กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวง
เกษตรและสหกรณ์. กรุงเทพฯ.
ออมสิน อภิจิตร. 2539. รายงานการศึกษาฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาเพื่อจัดทำแผนปฏิบัติการและจัดลำดับความสำคัญการลงทุนเพื่อ
แก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมจังหวัดพิษณุโลก. กระทรวงสาธารณสุข.
เอิบ เขียวรื่นรมณ์. 2552. คู่มือปฏิบัติการ การสำรวจดิน. พิมพ์ครั้งที่ 6. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
Blake, G.R. and K.H. Hartge. 1986. Bulk density, pp. 363-382. In A. Klute, ed. Methods of Soil Analysis, Part 1. Physical
and Mineralogical Methods. 2nd ed. Agronomy No.9, Amer. Soc. Agron. Inc., Madison, WI
Brady, N.C. 1990. The Nature and Properties of Soils. 10th ed. Macmillan Publishing Company, New York.
Brady, N.C. and R.R. Weil. 2002. The Nature and Properties of Soils. 13th ed. Prentice-Hall, Inc., New Jersey, USA.
Bray, R.H. and L.T. Kurtz. 1945. Determination of total organic and available form of phosphorus in soil. Soil Sci. 59: 39-45.
Chapman, H.D. 1965. Cation exchange capacity, pp. 891-901. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis, Part 2. Amer.
Soc. Agron. Inc., Madison, WI.
Culley, J.L.B. 1993. Density and Compressibility, pp. 529-540. In M.R. Carter, ed. Soil Sampling and Methods of Analysis.
Canadian Society of Soil Science, Lewis Publishing, Boca Raton, FL.
Gidigasu, M.D. 1976. Laterite Soil Engineering: Pedogenesis and Engeering Principles. Elsevier Sci. Pub. Co., Amsterdam.
Jackson, M.L. 1965. Soil Chemistry Analysis. Advanced Courses. Dept. of Soils, University of Wisconsin, Madison,
Wisconsin.
National Soil Survey Center. 1996. Soil Survey Laboratory Methods Manual. United States Department of Agriculture, Natl.
Soil Surv. Cent., Soil Surv. Lab, Soil Survey Investigation No. 42, Version 3.
Nelson D.W. and L.E. Sommers. 1996. Total carbon, organic carbon, and organic matter, pp. 961-1010. In D.L. Sparks,
A.L. Page, P.A. Helmke, R.H. Poeppert, P.N. Soltanpour, M.A. Tabatabai, C.T. Johnston and M.E. Sumner, eds.
Methods of Soil Analysis, Part 3. Chemical Methods. Agronomy No. 5. SSSA Book Series. Madison, WI.
Peech, M. 1945. Determinations of exchangeable cations and exchange capacity of sols rapid micromethods utilizing and
spectrophotometer. Soil Sci. 59: 25-28.
Peech, M. 1965. Exchange acidity, pp. 905-913. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis, Part 2 Chemical and
Microbiological Properties. 2nd ed. Agronomy No. 9. Amer. Soc. Agron. Inc., Madison, WI.
Pramojanee, P., P.J. Hastings, M. Liengsakul and V. Engakul. 1984. The laterite in Sakon Basin with reference to its
landscape relationship and the agricultural potential of its occupying soil, pp. 303-314. In N. Thiramongkul ed.
Application of Geology and the National Development. Chulalongkorn Univ, Bangkok.
Pratt, P.E. 1965. Potassium, pp. 1022-1030. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis. Part II. Agronomy No. 9. Amer.
Soc. of Agron., Madison, Wisconsin, USA
Sanchez, P. A., J. H. Villachuca and D. E. Bandy. 1983. Soil Fertility dynamic after cleaning a Tropical Rainforest in Peru.
Soil Sci. Soc. Amer. J. 47: 1171-1178.
Sanchez, P.A. C.A. Palm and S.W. Buol. 2003. Fertility capability soil classification: a tool to help assess soil quality in the
tropics. Geoderma 114: 157-185.
Soil Science Division Staff. 2017. Soil Survey Manual. C. Ditzler, K. Scheffe, and H.C. Monger (eds.). USDA Handbook
18. Government Printing Office, Washington, DC.
Soil Survey Staff. 2014. Keys to Soil Taxonomy. 12th ed., United States Dep. Pf Agriculture. U.S. Government Printing Office,
Washington, D.C.
Stephen, J.T. and J.G. Graveel. 2003. Laboratory Manual for Soil Science: Agricultural & Environmental Principles. 8th ed.
McGraw-Hall, Boston.
Sumner, M.E. and W.P. Miller. 1996. Cation exchange capacity and exchange coefficients, pp. 1201-1229. In D.L. Sparks,
A.L. Page, P.A. Helmke, R.H. Poeppert, P.N. Soltanpour, M.A. Tabatabai, C.T. Johnston and M.E. Sumner, eds.
Methods of Soil Analysis, Part 3. Chemical Methods. Agronomy No. 9. Amer. Soc. of Agron. Inc., Madison,
Wisconsin, USA.
Thomas, G.W. 1982a. Exchangeable Cations, pp. 161-163. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis, Part 2 Chemical
and Microbiological Properties. 2 nd ed. Agronomy No. 9. Amer. Soc. Agron. Inc., Madison, WI.
Thomas, G.W. 1982b. Exchangeable Acidity, pp. 161-163. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis, Part 2 Chemical
and Microbiological Properties. 2 nd ed. Agronomy No. 9. Amer. Soc. Agron. Inc., Madison, WI.
Vijarnsorn, P. 1984. Skeletal Soil of Thailand, pp. F 2.1-F 2.14. In Proc. 5th ASEAN Soil Conference Vol. I. Dep. of Land Dev.,
Bangkok, Thailand.
Virgo, K.J. and D.A. Holmes. 1977. Soils and landform features of mountainous terrain in South Thailand. Geoderma 18:
207-225.