การพึ่งพาของผู้สูงอายุที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง ภาระการดูแล การสนับสนุนทางสังคม และคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลวัยสูงอายุ

Abstract

         ผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดสมองต้องพึ่งพาผู้ดูแลในการดำรงชีวิต ซึ่งภาระการดูแลอาจส่งผลต่อคุณภาพ ชีวิตของผู้ดูแล การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการพึ่งพาของผู้สูงอายุ ภาระการ ดูแล การสนับสนุนทางสังคม และคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลวัยสูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ดูแลหลักของผู้สูงอายุ โรคหลอดเลือดสมอง จำนวน 90 คน มารับการตรวจรักษาที่คลินิกอายุรกรรมประสาท และศัลยกรรมประสาท แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2556 ถึงเดือนกรกฎาคม 2556 คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนด เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล ดัชนีบาร์เธลเอดีแอล และดัชนีจุฬาเอดีแอล แบบสัมภาษณ์ภาระของผู้ดูแล และ แบบสัมภาษณ์การสนับสนุนทางสังคม และแบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกชุดย่อฉบับภาษาไทย ซึ่งเครื่องมือทุกชุดมีค่าสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่นมากกว่า .80 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ หาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัย พบว่า

          1. ระดับการพึ่งพาด้านการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันขั้นพื้นฐานของผู้สูงอายุที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง ส่วนใหญ่อยู่ในระดับการพึ่งพามาก ส่วนการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันขั้นสูงส่วนใหญ่อยู่ในระดับการพึ่งพา

          2. ระดับการเป็นภาระโดยรวม ภาระเชิงปรนัย และภาระเชิงอัตนัยของผู้ดูแลวัยสูงอายุที่ให้การดูแล ผู้สูงอายุที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองอยู่ในระดับสูง

          3. การสนับสนุนทางสังคมของผู้ดูแลวัยสูงอายุที่ให้การดูแลผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดสมองโดย รวมอยู่ใน ระดับต่ำเมื่อมีการพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า การสนับสนุนทางสังคมทุกด้านอยู่ในระดับต่ำยกเว้นด้าน ความรักใคร่ผูกพันที่อยู่ในระดับปานกลาง

          4. คุณภาพชีวิตของผู้ดูแลวัยสูงอายุที่ให้การดูแลผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดสมองทั้งโดยรวม และ รายด้าน อยู่ในระดับต่ำ

          5. การพึ่งพาของผู้สูงอายุที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง และภาระการดูแลของผู้ดูแลวัยสูงอายุที่ให้การดูแล ผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดสมอง มีความสัมพันธ์ทางลบกับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลวัยสูงอายุที่ให้การดูแลผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดสมอง (r = - 0.70, r= - 0.88, p<.01) ในขณะที่การสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ ทางบวกกับคุณภาพชีวิต (r = 0.94, p<.01) การพึ่งพามีความสัมพันธ์ทางบวกกับภาระการดูแล (r =0.84, p<.01) การสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางลบกับภาระการดูแล (r = - 0.94, p<.01)

          ผลการวิจัยครั้งนี้ พบว่า การพึ่งพาของผู้สูงอายุที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง ภาระการดูแล และการสนับสนุน ทางสังคมมีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลวัยสูงอายุ