พัฒนาการทางวัฒนธรรมในลุ่มแม่น้ำมูล : กรณีศึกษาแหล่งโบราณคดี เมืองเสมา อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา

Authors

  • Khemica Whangsook อาจารย์ประจำคณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์

Keywords:

เมืองเสมา, ชุมชนโบราณ, ลุ่มแม่น้ำป่าสัก

Abstract

-

References

หนังสือภาษาไทย

กรรณิการ์ วิมลเกษม และจิรพัฒน์ ประพันธ์วิทยา. “ชื่อ "ทวารวตี" ในจารึกวัดจันทึก.” สังคมและวัฒนธรรมในประเทศไทย. กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ์เรือนแก้วการพิมพ์, 2542.

โครงการบูรณะโบราณสถานลพบุรี. รายงานการขุดค้นแหล่งโบราณคดีน้ำตกวังแสนดี ตำบลหนองรี อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี. ม.ป.ท., 2532.

โครงการโบราณคดีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. รายงานการค้นคว้าเรื่อง เมืองโบราณในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. ม.ป.ท., 2522.

ชาร์ลส ไฮแอม และรัชนี ทศรัตน์. สยามดึกดำบรรพ์ ยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงสมัยสุโขทัย. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ ริเวอร์ บุ๊คส์ จำกัด, 2542.

ชิน อยู่ดี. สมัยก่อนประวัติศาสตร์ในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพ ฯ : รุ่งศิลป์การพิมพ์ จำกัด, 2529.

ณัฐนันท์ วิศิษฐ์ชนะกูล, "การวิเคราะห์กระดูกสัตว์จากการขุดค้นที่เมืองฝ้าย อำเภอหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2542.

ดับบลิว เจ วาน เลีย. "ฟูนัน." แปลโดย พูนสุข เตมิยานนท์. ดินแดนไทยจากยุคประวัติศาสตร์ตอนต้นจนถึงคริสตศตวรรษที่ 15 การประชุมทางวิชาการระดับชาติฝรั่งเศสไทย ครั้งที่ 1. กรุงเทพ ฯ : มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2531.

ดวงกมล อัศวมาศ, "การวิเคราะห์ภาชนะดินเผาจากแหล่งโบราณคดีปราสาทพนมวัน อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา." วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2542.

ทนงศักดิ์ หาญวงษ์, "การวิเคราะห์โบราณวัตถุที่ได้จากการขุดค้นแหล่งโบราณคดีบ้านท่าแค." วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2528.

ทิวา ศุภจรรยา และผ่องศรี วนาสิน, เมืองโบราณบริเวณชายฝั่งทะเลเดิมของที่ราบภาคกลางประเทศไทย : การศึกษาตำแหน่งที่ตั้งและภูมิศาสตร์สัมพันธ์. โครงการเผยแพร่ผลงานวิจัย ฝ่ายวิจัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2529.

ธิดา สาระยา. (ศรี) ทวารวดี : ประวัติศาสตร์ยุคต้นของสยามประเทศ. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์เมืองโบราณ, 2532.

บัณฑิต ลิ่วชัยชาญ. "บาตรพระ : หลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณดดี." สังคมและวัฒนธรรมในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เรือนแก้วการพิมพ์, 2542.

บรูโน ดาแชงส์. "เมืองจำปาศรี(นาคูน) : ร่องรอยหลักฐานสำคัญของการจัดตั้งบ้านเมืองและประวัติความเป็นมา." แปลโดย มรี วีระประเสริฐ. การประชุมทางวิชาการระดับชาติฝรั่งเศสไทย ครั้งที่ 3 เรื่อง "พัฒนาการของรัฐในประเทศไทยจากหลักฐานทางโบราณคดี." กรุงเทพฯ : บริษัท อทิตตา พริ้นติ้ง (ประเทศไทย) จำกัด, 2538.

โบราณคดี, ภาควิชา. การขุดค้นและตึกษาวัฒนธรรมของชุมชนโบราณที่บ้านดูเมือง อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี. นครปฐม : แผนกบริการกลาง สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2524.

ปรีชา กาญจนาคม. รายงานการวิจัย การขุคค้นแหล่งโบราณดียุคโลนะตอนปลายในจังหวัดนครราชสีมา. กรุงเทพฯ : คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2537.

ประอร ศิลาพันธ์, "ภาชนะดินเผาในแหล่งโบราณคดีลุ่มแม่น้ำชี : กรณีศึกษาภาชนะดินเผาที่ได้จากการขุดค้นเมืองฟ้าแดดสงยาง อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์." วิทยาพิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2536.

ปุราณรักษ์, หจก. รายงานการขุดค้นแหล่งโบราณคดีบ้านปึกรี ตำบลแก่งผักกูด อำเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี. รายงานเสนอสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ, กรมศิลปากร, 2538, 2540 (อัดสำเนา).

ปุราณรักษ์, หจก. รายงานการขุดค้นแหล่งโบราณคดีบ้านชัยบาคาล ตำบลชัยบาดาล อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี. รายงานเสนอสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ, กรมศิลปากร, 2539, 2540 (อัดสำเนา).

ปุราณรักษ์, หจก. รายงานการขุดค้นแหล่งโบราณจำนวน 28 แหล่ง ในพื้นที่โครงการพัฒนาลุ่มน้ำป่าสักอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประจำปีงบประมาณ 2538 - 2540 จำนวน 32 เล่ม. รายงานเสนอสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถนแห่งชาติที่ 3 พระนครศรีอยุธยา, (อัดสำเนา).

ปุราณรักษ์, หจก. รายงานการขุดแต่งเพื่อการบูรณะโบราณสถานเมืองเสมา ตำบลเสมา อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา. รายงานเสนอสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ 9 นครราชสีมา, (อัดสำเนา).

ผาสุข อินทราวุธ และคณะ. การศึกษาแหล่งโบราณคดีที่บ้านกระเบื้องนอก ตำบลกระเบื้องนอก อำเภอชุมพวง จังหวัดนครราชสีมา. นครปฐม : มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2533.

ผาสุข อินทราวุธ และคณะ. ดรรชนีภาชนะดินเผาสมัยทวารวดี, กรุงเทพฯ : ไทย ไอ อี, 2528.

ผาสุข อินทราวุธ และคณะ. ทวารวดี การศึกษาเชิงวิเคระห์จากหลักฐานทางโบราณคดี. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์อักษรสมัย, 2542.

ผาสุข อินทราวุธ และคณะ. รายงานการขุดค้นเมืองโบราณฟ้าแดดสงยาง อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์. ม.ป.ท., 2537 (อัดสำเนา)

ผาสุข อินทราวุธ และคณะ. อารยธรรมโบราณในจังหวัดลำพูน. กรุงเทพฯ : คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2536.

ผาสุข อินทราวุธ และคณะ. พุทธปฏิมา ฝ่ายมหายาน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์อักษรสมัย, 2543.

มรดกโลก. รายงานการขุดค้นแหล่งโบราณคดี "โนนเมือง" บ้านนาโพธิ์ ตำบลชุมแพ อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น. รายงานเสนอหน่วยศิลปากรที่ 7 ขอนแก่น, ม.ป.ท., 2535 (อัดสำเนา).

มรดกโลก. รายงานการสำรวจแหล่งโบราณคดีในเขตอำเภอพิมาย และอำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา. ม.ป.ท., 2534.

มยุรี วีระประเสริฐ. "การขุดค้นทางโบราณคดีที่เมืองโบราณนครจำปาศรี ตำบลบ้านกู่ อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม." การประชุมทางวิชาการระดับชาติฝรั่งเศสไทย ครั้งที่ 3 เรื่อง "พัฒนาการของรัฐในประเทศไทยจากหลักฐานทางโบราณคดี." กรุงเทพฯ : บริษัท อทิตตา พริ้นติ้ง (ประเทศไทย) จำกัด, 2538.

มาดแลน จีโต. ประวัติเมืองพระนคร. ทรงแปลโดย หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิศกุล. กรุงเทพ ฯ : บริษัทจันวานิชย์, 2526.

เมธา วิจักขณะ. รายงานการวิเคราะห์โบราณวัตถุ แหล่งโบราณคดีบ้านปราสาท ตำบลธารปราสาท อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา. หน่วยศิลปากรที่ 6 พิมาย, 2527 (อัดสำเนา).

พัชรี สาริกบุตร. เทคโนโลยีสมัยโบราณ. ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2523.

พัชรี สาริกบุตร. "ประเพณีการฝังศพที่เมืองโบราณนครจำปาศรี อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม." การประชุมทางวิชาการระดับชาติฝรั่งเศสไทย ครั้งที่ 3 เรื่อง "พัฒนาการของรัฐในประเทศไทยจากหลักฐานทางโบราณคดี." กรุงเทพฯ : บริษัท อทิตตา พริ้นติ้ง (ประเทศไทย) จำกัด, 2538.

พิสิฐ เจริญวงศ์ และคนอื่น ๆ. รายงานการสำรวจโบราณคดีแหล่งนายกองศูน ตำบลดอนตาล อำเภอดอนตาล จังหวัดนครพนม, กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2521.

พงศ์ธันว์ บรรทม. "การใช้พื้นที่ในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลายที่แหล่งขุดคันในบริเวณปราสาทพนมวัน อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา." วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยศิลปากร, 2542.

พงศ์ธันว์ บรรทม. ปราสาทพนมวัน. ม.ป.ท., ม.ป.ป. (อัดสำเนา).

ไพบูลย์ ตรีไพศาลภักดี. พระบมสารีริกธาตุและพระพิมพ์เมืองนครจำปาศรี กรุนาดูน จังหวัดมหาสารคาม. ขอนแก่น : โรงพิมพ์พระธรรมขันต์โอสถ, 2528. อ้างถึงใน ผาสุข อินทราวุธและคณะ. รายงานการขุดค้นเมืองโบราณฟ้าแดดสงยาง อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาพสินธุ์. ม.ป.ท., 2537 (อัดสำเนา).

รัชนี ทศรัตน์. "การขุดค้นที่เนินอุโลก อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา". ม.ป.ท., ม.ป.ป. (อัดสำเนา).

รัตนา รุจิรกุล. ภูมิศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์, 2523.

ศิลปากร, กรม. เครื่องถ้วยจากแหล่งเตาเผาจังหวัดบุรีรัมย์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2532.

ศิลปากร, กรม. บ้านปราสาท แหล่งโบราณคดีอีสานล่าง. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์สมาพันธ์, 2534.

ศิลปากร, กรม. บ้านเชียง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ โอ. เอส. พริ้นติ้งเฮ้าส์, 2530.

ศิลปากร, กรม. บ้านหลุมเข้า. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์การศาสนา, 2531.

ศิลปากร, กรม. โบราณคดีสี่ภาค. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์หัตถศิลป์, 2531.

ศิลปากร, กรม. เนินมะกอก. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2532.

ศิลปากร, กรม. จารึกในประเทศไทย เล่ม 1 - 4. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ ภาพพิมพ์, 2529.

ศิลปากร, กรม. แหล่งโบราณคดีบ้านวังไฮ ลำพูน. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : ห้างหุ้นส่วนจำกัด ป.สัมพันธ์พาณิชย์, 2532.

ศิลปากร, กรม. โบราณคดีลุ่มน้ำป่าสัก โครงการพัฒนาลุ่มน้ำป่าสักอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัท สำนักพิมพ์สมาพันธ์ จำกัด, 2540.

ศิลปากร, กรม. แหล่งโบราณคดีประเทศไทย เล่ม 3 - 4. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2532.

ศิลปากร, กรม. พัฒนาการอารยธรรมไทย. กรุงเทพฯ : บริษัทรุ่งศิลป์การพิมพ์, 2536.

ศิลปากร, กรม. รายงานเบื้องต้นการตำรวจแหล่งโบราณคดีบริเวณลุ่มแม่น้ำมูล. ม.ป.ท., 2535 (อัดสำเนา).

ศิลปากร, กรม. โบราณคดีเขื่อนปากมูล. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร : บริษัทรุ่งศิลป์การพิมพ์, 2535.

ศิลปากร, กรม. โบราณคดีเมืองอู่ตะเภา. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ, 2534.

ศิลปากร, กรม. ประวัติศาสตร์และโบราณคดีเมืองศรีมโหสถ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์สมาพันธ์, 2535.

ศิลปากร, กรม. สถาปัตยกรรมไทย. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด(มหาชน), 2538.

ศิลปากร, กรม. รายงานการสำรวจแหล่งโบราณคดีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. โครงการโบราณคดีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พ.ศ.2527 - 2529.

ศิลปากร, กรม. อดีตอีสาน. กรุงเทพฯ : กองโบราณคดี กรมศิลปากร, 2531.

ศรีศักร วัลลิโภดม. "ประเพณีฝังศพครั้งที่สองกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ." ม.ป.ท., ม.ป.ป. (อัดสำเนา).

ศรีศักร วัลลิโภดม. แอ่งอารยธรรมอีสาน แฉหลักฐานโบราณคดี พลิกโฉมหน้าประวัติศาสตร์ไทย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มติชน, 2538.

ศรีศักร วัลลิโภคม และคณะ. จันเสน เมืองแรกเริ่มในลุ่มลพบุรี-ป่าสัก. กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ์เรือนแก้วการพิมพ์, 2539.

สมศักดิ์ รัตนกุล, ว่าที่ ร.ต. โบราณคดีเมืองคูบัว. (กรมศิลปากรจัดพิมพ์ เนื่องในงานพระราชทานเพลิงศพว่าที่ ร.ต.สมศักดิ์ รัตนกุล เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2535).

สันต์ อิ่มสมุทร. สภาพทรัพยากรดินและปัญหาในการใช้ประโยชน์ของจังหวัดนครราชสีมา. ฉบับที่ 60 กองสำรวจและจำแนกดิน กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. 2527.

สำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ 9 พิมาย. ผลการวิเคราะห์กระดูกสัตว์จากแหล่งโบราณคดีเมืองเสมา, ม.ป.ท. 2543.

สุกัญญา เบาเนิด. ความตาย/ความเชื่อ/พิธีกรรมในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลายวัฒนธรรมทุ่งกุลาร้องไห้จากหลักฐานทางโบราณคดี. ม.ป.ท., ม.ป.ป. (อัดสำเนา).

สุพจน์ พรหมมาโนช และสุวิทย์ ชัยมงคล. "ความสัมพันธ์และอายุสมัยของแหล่งชุมชนโบราณแถบลุ่มแม่น้ำมูล." เอกสารประกอบการประชุมทางวิชาการเรื่อง โบราณคดีไทย ครั้งที่ 1 : กรมศิลปากร, 2535 (อัดสำเนา).

สุริยวุฒิ สุขสวัสดิ์, ม.ร.ว. ศิลปะร่วมแบบเขมรในประเทศไทย : ภูมิหลังทางปัญญา รูปแบบทางศิลปกรรม. กรุงเทพ ฯ : บริษัทพิฆเนศ พริ้นติ้ง เซ็นเตอร์ จำกัด, 2537.

สุณี ศิริพานิช, "การวิเคราะห์ภาชนะดินเผาที่ได้จากการขุดค้นแหล่งโบราณดีบ้านท่าแค ตำบลท่าแค อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี." วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2528.

สุชาติ ยุทธานันท์. "การศึกษารูปแบบภาชนะดินเผาที่ใช้ในพิธีกรรมการฝังศพที่พบในเมืองโบราณนครจำปาศรี ตำบลนาดูน อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม (กรณีศึกษาเฉพาะเนินฝังศพหมายเลข 1)" วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรบัณฑิต ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2535.

สุขสวัสดิ์ ชูวิเชียร. "ประเพณีการฝังศพของชุมชนโบราณในตุ่มแม่น้ำชี : กรณีศึกษาชุมชนโบราณเมืองฟ้าแดดสงยาง." วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2536.

อมรา ศรีสุชาติ. แผนที่ทางโบราณคดีจังหวัดบุรีรัมย์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2532.

อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ. เมืองศรีเทพ. กรุงเทพฯ : รุ่งศิลป์การพิมพ์, 2538.

เอเดรียน สนอดกราส. สัญลักษณ์แห่งพระสถูป. แปลโดย ภัทรพร สิริกาญจน. กรุงเทพฯ : อมรินทร์วิชาการ, 2541.

สารานุกรม

ราชบัณฑิตยสถาน, อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย เล่ม 4, 5. (กรุงเทพฯ : บพิธการพิมพ์, 2525)

วารสาร

ชลิต ชัยครรชิต. "ความสำคัญของการถลุงเหล็กกับพัฒนาการชุมชนโบราณลุ่มแม่น้ำมูล." ศิลปากร 35, 6 (2535) : 68-90.

ณัฐภัทร จันทวิช. "ร่องรอยโบราณสถานที่เมืองอู่ทอง." ศิลปากร 40, 6 (พฤศจิกายน-ธันวาคม 2540) : 70-94.

ทนงศักดิ์ หาญวงษ์. "พระนอนวัดธรรมจักรเสมาราม." ศิลปากร 34, 6 (2534) : 60 - 75.

ทรรศนะ โดยอาษา. "บ้านก้านเหลือง : แหล่งโบราณดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย." ศิลปากร 35, 6 (2535) : 48 - 67.

ธราพงศ์ ศรีสุชาติ. "ลูกปัดต่างชาติในแหล่งโบราณคคีประเทศไทย." ศิลปากร 33, 1 (มีนาคม-เมษายน 2532) : 4-19.

ผาสุข อินทราวุธ. "วัฒนธรรมทวารวดีในภาคอีสาน : วิเคราะห์จากหลักฐานการขุดกันเมืองฟ้าแดดสงยาง." เมืองโบราณ 20, 1 (มกราคม - มีนากม 2537) : 99 - 117.

เมธา วิจักขณะ. "เมืองโบราณกับคูน้ำคันดินในแอ่งโคราช : แง่คิดใหม่." ศิลปวัฒนธรรม 7,4 (กุมภาพันธ์ 2529) : 96 - 103.

เมธา วิจักขณะ. "บูชายัญกรรมก่อนประวัติศาสตร์ที่เนินอุโถก." เมืองโบราณ 16, 4 (ตุลาคม – ธันวาคม 2533) : 69-79.

พรชัย สุจิตต์. "ลักษณะพิเศษของเครื่องปั้นดินเผาโบราณในเขตลุ่มแม่น้ำมูล-ชี " เมืองโบราณ 9, 1 (ธันวาคม 2525 - มีนาคม 2526) : 85 - 89.

พรชัย สุจิตต์. "ลูกปัดอินเดียและที่พบในประเทศไทย" เมืองโบราณ 15, 1 (มกราคม-มีนาคม 2532) : 70 -84.

สุรพล นาถะพิน "การใช้สำริดสมัยก่อนประวัติศาสตร์ " เมืองโบราณ 16, 4 (ตุลาคม-ธันวาคม 2533) : 62 -68.

ศรีศักร วัลลิโภดม. "ชุมชนโบราณมีคูน้ำล้อมรอบในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย." มหาวิทยาลัยศิลปากร 14, ฉบับพิเศษ (มิถุนายน 2536 - พฤษภาคม 2537) : 270-274.

P.D.R. Wiliams-Hunt. "เนินดินที่มีรูปไม่สม่ำเสมอทางภาคตะวันออกของประเทศไทย ตามการสำรวจทางอากาศ" ศิลปากร 8, 5 (ตุลาคม 2497) ทรงแปลโดย หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิศกุล : 40 - 55.

สัมภาษณ์

สุรพล นาถะพินธุ. อาจารย์ประจำภาควิชาโบราณดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร สัมภาษณ์ 17 มกราคม 2544.

ภาษาต่างประเทศ

Anna Libera Dallapiccola, ed. The Stupa Its Religious, Historical and Architectural Significance. Franz Steiner Verlag : Wiesbaden, 1980.

Ashoka K. Mishra. The Indian Black Wares (First Millennium B.C.). First Edition. Pratibha Prakashan Delhi, 1989.

Bayard, Donn,; Charoenwongsa, Pisit,; and Rutnin, Somsuda. "Excavations at Non Chai, Northeastern Thailand, 1977-1978." Asian Perspective. Vol.25 No. 1 (1982-1983) : 13-61.

Bayard, D.T., Marsh, T.T., and Bayard, D.N. Pa Mong Archaeological Survey Programme. New Zealand : University of Otago, 1974.

Bennett Bronson. Excavations at Chansen and the Cultural Chronology or Protohistoric Central Thailand. Michigan : University Microfilms International, 1976

Donn T. Bayard. “Excavation at Non Nok Tha, Northeastern Thailand, 1968.” Asian Perspective. Vol. XIII (1970) : 109 - 143.

Donn T. Bayard. "Phu Wiang Pottery and the Prehistory of Northeastern Thailand." Modern Quaternary Research in Southeast Asia, Vol.3 (1977) : 57 - 102.

Eiji Nitta. Archacological Study on the Ancient Iron-Smelting and Salt-Making Industries in the Northeast of Thailand. Japan Society for Southeast Asian Archaeology. 1991.

Elizabeth H. Moore. Moated Sites in Early North East Thailand. London : BAR International Series 400, 1988.

George Coedes. Inscriptions du Cambodge, Vol.6. Hanoi : Imprimerie d'extreme-orient, 1937.

Gorman, C.F., and Charoenwongsa, P. "Ban Chiang : a Mosaic of Impression from the First Two Years" Expedition. Vol.8 (1976) : 14 - 29.

Higham, C.F.W. "The Prehistoric of the Southern Khorat Plateau, Northeast Thailand with Particular Reference to Roi Et Province." Modern Quaternary Research in Southeast Asia, Vol. 3 (1977) : 103-141.

Higham, C.F.W., and Kijngam, Amphan. Prehistoric Investigations in Northeast Thailand, Vol. 1 -3. Great Britain : BAR International Series 231(i), 1984.

Higham, C.F.W., and Thosarat, R. Prehistoric Thailand from Early Settlement to Sukhothai. Bangkok : River Books, 1998.

L. Malleret. L' Archaeologie du Delta du Mekong. Vol. I-III. Paris : Publication de I'Ecole Francaise d'Extreme Orient, 1959.

Meacham, William and Wihelm Solhelm II G. "Determination of the original firing temperature of ceramics from Non Nok Tha and Phimai, Thailand." Journal of the Hong Kong Archaeological Society. Vol.VIII (1979) : 114 - 118.

Sinchai Krabuansaeng. The 1978 Excavation at Ban Muang Puai Roi - Et Province A Preliminary Report. (Mimeographed).

Solhelm II,W.G.,and Ayres, M. "The Late Prehistoric and Early Historic Pottery of the Khorat plateau, with Special Reference to Phimai," In Smith, R. B., and Watson, W., editors, Early Southeast Asian. Oxford : Oxford University Press, 1979.

Solhelm II, W.G. "A Preliminary Report on a New Pottery Complex in Northeast Thailand," Felicitation Volumes of Southeast-Asian Studies Vol.11. The Siam Society : Bkk, 1965.

Solhelm II, W.G. Preliminary Reports on Excavations at Ban Na Di, Ban Sao Lao, Pimai No.1. Archaeological Survey and Excavation in Northern Thailand. National Science Foundation. University of Hawaii, Honolulu, Hawaii. 1966.

Sorensen, Per. Archaeological Excavations in Thailand Ban Kao, Vol. 2. Copenhegen : Munksgaard, 1967.

Wales, H.G.Q. "An Early Buddhist Civilization in Eastern Siam." JSS. Vol. XLV (part 1) (1957) : 42-60.

Wales, H.G.Q. Dvaravati : The Earliest Kingdom of Siam. London, 1969.

Welch, D.J. and McNeill, J.R. "Excavation at Ban Tamyae and Non Ban Kham, Phimai Region Northeast Thailand." Asian Perspective. Vol.28, 2 (1988 - 1989) : 99 -123.

Welch, D.J. and McNeill, J.R. "Settlement, agriculture and population changes in the Phimai Region, Thailand." BIPPA. 11 : 210 - 228. อ้างถึงใน Higham,C.F.W., and Thosarat, R. Prehistoric Thailand from Early Settlement to Sukhothai. Bangkok : River Books, 1998.

White, Joyce C. Ban Chiang : Discovery of a Lost Bronze Age. Philadelphia : the University of Pensylvania Press, 1982.

Downloads