KALPANA: THE CONTINUATION AND CHANGES OF PEOPLE'S NOTIONS OF A MONASTIC HUMAN ENDOWMENTS IN LANNA COMMUNITIES
Keywords:
ความเชื่อ, ล้านนา, การกัลปนาล้านนา, พระธาตุศรีจอมทอง, วัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหารAbstract
The purpose of this research is to study the Monastic Human Endowments (Kalpana) in Lanna through research on various Lanna inscriptions. The research also aims to reveal the continuity and changes of this notion among the people of Wat Phrathat Sri Chomtong Waravihara community in Chiangmai.
As a result, the study shows that the Monastic Human Endowments (Kalpana) in Lanna is composed of 4 elements: the time and period, the self construction of donors, the donating objects and the objectives of the endowments. In the case of the Monastic Human Endowments (Kalpana) in Lanna, important roles were played by Kings or people of high rank such as Royal Families.
In conclusion, the study shows that although many social contexts have gradually changed, a belief in the Monastic Human Endowments (Kalpana) among the people of Wat Phrathat Sri Chomtong Waravihara community still lives on, as seen from many reflections of some ritual practices and concepts.
References
กระทรวงศึกษาธิการ, กรมวิชาการ. สําสกฤต-ไทย-อังกฤษ อภิธาน. พระนคร: คุรุสภา, 2511. การศาสนา, กรม. พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พุทธศักราช 2505. พระนคร: กรมการศาสนา, ม.ป.ป.
แก้ว กันทิยะ. อดีตผู้ใหญ่บ้านและคณะกรรมการวัด. สัมภาษณ์, 9 ธันวาคม 2555.
โขมสี แสนจิตต์. “เมืองโบราณหริภุญไชยจากหลักฐานโบราณคดี.” วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2552.
คํา อินธิสอน. เชื้อสายเจ้าเมือง จอมทอง. สัมภาษณ์, 10 ธันวาคม 2555.
คําใบ วงศา. ชาวบ้าน หมู่บ้านเสลี่ยมหวาน. สัมภาษณ์, 10 ธันวาคม 2555.
จอมทอง. ประเพณี จอมทอง. เข้าถึงเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2556. เข้าถึงได้จาก http://chomtong.com/
เทศบาลตําาบลจอมทอง. จอมทอง. เข้าถึงเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2556. เข้าถึงได้จาก http://www.nmt.or.th/chiangmai/chomthong/Lists/List39/AllItems.aspx
เทศบาลตําาบลจอมทอง. ประเพณีการสรงน้ำพระธาตุ. เข้าถึงเมื่อ 1 กุมภาพันธ์ 2556. เข้าถึงได้จาก http://chomtong.com/html/12mountfestival.html
พิรุณ คําาโซ๊ะ. ปราชญ์ชุมชนวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร. สัมภาษณ์, 9 ธันวาคม 2555.
พุทธญาน พุทธพุกาม, พระ. มูลศาสนาสําานวนล้านนา . เชียงใหม่: 2553 . เนื่องในงานทําบุญอายุวัฒนมงคล พระครูสุวัตถิ์ปัญญาโสภิต (ครูบาปัญญาวชินะ) วัดแสนเมืองมา (วัดหัวข่วง) จังหวัดเชียงใหม่
เพชร แสนใจบาล. ปราชญ์ชุมชนวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร. สัมภาษณ์, 10 ธันวาคม 2555.
มูลนิธิภูมิพโลภิกขุ. พจนานุกรมภาษาบาลี-ไทย-อังกฤษ ฉบับภูมิพโลภิกขุ เล่ม 3 .กรุงเทพฯ: มูลนิธิภูมิพโลภิกขุ, 2530.
มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย. สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือเล่ม 3. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์.
มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย. สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือเล่ม 9. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์.
ยอร์ช เซเดส์ และคณะ. “จารึกวัดเสมาเมือง” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 1: อักษรปัลลวะ หลังปัลลวะ พุทธศตวรรษที่ 12-14. กรุงเทพฯ: หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529.
ระวิวรรณ ภาคพรต. “การกัลปนาในลานนาไทย.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตภาควิชาประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2526.
ราชบัณฑิตยสถาน. สารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 2. กรุงเทพฯ: รุ่งเรืองธรรม, 2490-2510
วัฒนา ติยศ.ชาวบ้าน หมู่บ้านเสลี่ยมหวาน. สัมภาษณ์, 10 ธันวาคม 2555.
ศิลปากร,กรม. จารึกล้านนาภาค 1 เล่ม 1จารึกจังหวัดเชียงราย น่าน พะเยา แพร่. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2534.
ศิลปากร,กรม. จารึกล้านนาภาค 2 เล่ม 1 จารึกจังหวัดเชียงใหม่ ลําาปาง ลําาพูน และแม่ฮ่องสอน. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2551.
ศิลปากร,กรม. จารึกในประเทศไทย เล่ม 1: อักษรปัลลวะ หลังปัลลวะ พุทธศตวรรษที่ 12-14. กรุงเทพฯ: หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529.
ศิริสาร เหมือนโพธิ์ทอง. “การกัลปนาจารึกสุโขทัย อยุธยา และธนบุรี รัตนโกสินทร์.” วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาไทย บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2549.
ศรี นามเทน. ชาวบ้านชุมชนวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร. สัมภาษณ์, 9 ธันวาคม 2555.
ศรีทน ยศถามี. ปราชญ์ชุมชนวัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร. สัมภาษณ์, 10 ธันวาคม 2555.
สงวน โชติสุขรัตน์. ประชุมตําานานลานนาไทย เล่ม 2. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์, 2515.
สภาวัฒนธรรมอําาเภอจอมทอง. ประวัติเมืองจอมทอง. จอมทอง: เฉลิมการพิมพ์, 2550.
สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: อมรินทร์, 2544.
“เอกสารสมัยรัชกาลที่ 6”. ศธ. 43/14 รายงานตรวจราชการของมณฑลพายัพของพระยาศึกสมบูรณ์ วันที่ 6 พฤษภาคม-28 สิงหาคม 2456. สําานักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ.
Downloads
Issue
Section
License
บทความนี้เป็นผลงานของข้าพเจ้าแต่เพียงผู้เดียว และ/หรือเป็นผลงานของข้าพเจ้าและผู้ร่วมงาน ตามชื่อที่ระบุในบทความจริง และเป็นผลงานที่มิได้ถูกนำเสนอหรือตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน
