เม็ดพรายของปรมาจารย์นาฏศิลป์: เพื่อพัฒนาศิลปะการแสดง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) เม็ดพรายของปรมาจารย์นาฏศิลป์ในแบบฉบับละครหลวงจากอาจารย์นพรัตน์  หวังในธรรม 2) เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้และนำไปพัฒนาศิลปะการแสดงของไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีการศึกษาเอกสารและเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนามโดยการสังเกต  สัมภาษณ์ จากกลุ่มผู้รู้จำนวน 3  คน กลุ่มผู้ปฏิบัติจำนวน 5 คน กลุ่มบุคคลทั่วไป 3  คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่แบบสังเกต และแบบสัมภาษณ์ แล้วนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลแบบพรรณนาวิเคราะห์  ผลการวิจัยพบว่า 1) เม็ดพรายของปรมาจารย์นาฏศิลป์ในการแสดงแบบฉบับละครหลวงเพื่อนำไปพัฒนาศิลปะการแสดงในประเทศไทยในแบบละครนอก  ละครใน  ละครพันทาง  และละครดึกดำบรรพ์ที่ได้รับการถ่ายทอดจากครูในวังสวนกุหลาบมาสู่ระบบการศึกษาในวิทยาลัยนาฏศิลปและสำนักการสังคีตกรมศิลปากรจะปรากฏเฉพาะผู้ได้รับการคัดเลือกแสดงเป็นตัวเอกของละครประเภทต่างๆ เท่านั้น ซึ่งอาจารย์นพรัตน์ หวังในธรรมถือเป็นผู้มีความเป็นเลิศในด้านนาฏศิลป์ไทยด้วยและได้รับการถ่ายทอดกลวิธีพิเศษในการรำจากบรรดาครูต่างๆ  ทั้งบท  พระ  นาง  และยักษ์  อีกทั้งยังได้ถ่ายทอดความรู้ขั้นสูงให้กับศิษย์ทางด้านนาฏศิลป์ตลอดมาอีกด้วย 2) การสังเคราะห์องค์ความรู้เพื่อพัฒนาศิลปะการแสดงในประเทศไทยจะเป็นการศึกษา กระบวนการรำด้านการใช้ใบหน้า  การใช้แขนและขา เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถพัฒนาตนเอง  ให้เกิดความชำนาญมีกระบวนท่ารำที่งดงามในการแสดงรูปแบบต่างๆ ได้