The Thai-Lao Culture and The Solution of Liver Fluke and Cholangiocarcinoma: A Case Study in The Middle Songkhram River Basin

Main Article Content

Thepporn Mungthanee

Abstract

The objectives of this study of “The Thai-Lao Culture and the Solution of Liver Fluke and Cholangiocarcinoma: A Case Study in the Middle Songkhram River Basin” were to study: 1) the history of raw (cyprinoid) fish consumption culture  in Isaan, 2) the raw (cyprinoid) fish consumption culture of communities in the study area related to problems of liver fluke and cholangiocarcinoma, and 3) Thai-Lao culture and problem solving of liver fluke and cholangiocarcinoma in Isaan.  The qualitative research was used in this study. This research’s results have shown that evidence related to raw (cyprinoid) fish consumption culture has been found in Isaan since the era with written evidence showing the abundance of cyprinoid fish, and traces of raw cyprinoid fish eating had been found in the important literature of Isaan recorded with Tai Noi and Dharma characters. There was also a community culture that has been related to eating raw or partially cooked cyprinoid fish. In addition, the pattern of conveying eating culture was found in both individual level, family level, and community or social level. It was also found that in the Tai-Lao cultural dimension, the solutions of cultural eating problems were divided into 3 levels: 1) the level of awareness and basic understanding, 2) the level of modification and value argumentation but compromise in practice, and 3) the level of building awareness for the community and creating community participation.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Section
Research article

References

กรัณฑรัตน์ บุญช่วยธนาสิทธิ์ และคณะ. (2557). การพัฒนารูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ ในชุมชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

จำเนียร มัตกิต และคณะ. (2557). รูปแบบการสร้างสํานึกเยาวชนเพื่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูแหล่งอาหารของชุมชน กรณีศึกษาพื้นที่ป่าสาธารณะประโยชน์โคกหนองกุง ตําบลนาแก อําเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลําภู. กรุงเทพฯ: สํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

ฉัตรทิพย์ นาถสุภา, ปรีชา อุยตระกูล. (2560). วัฒนธรรมและเศรษฐกิจชุมชนอีสานเหนือ.กรุงเทพฯ: สร้างสรรค์ จำกัด.

ณรงค์ ขันตีแก้ว. (2559). เมื่อพิชิตเขาลูกแรก: มหาวิทยาลัยขอนแก่นผลักดันการแก้ไขปัญหาพยาธิใบไม้ในตับและมะเร็งท่อน้ำดีให้เป็นวาระแห่งชาติ. วารสารโครงการ CASCAP โครงการแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 2(6), 5-8.

ทรงวุฒิ ศรีวิไล. (2556). วรรณคดีอีสาน เรื่อง สินไซ (สังข์ศิลป์ชัย). ขอนแก่น: ขอนแก่นการพิมพ์.

ธวัช ปุณโณทก. (2527). ประวัติการสืบทอดวัฒนธรรมอีสาน. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

ปรีชา พิณทอง. (2532). สารานุกรมภาษาอีสาน-ไทย-อังกฤษ. อุบลราชธานี: โรงพิมพ์ศิริธรรม.

นวรัตน์ บุญภิละ. (ม.ป.ป.). วิถีวัฒนธรรม ภูมิปัญญาด้านอาหารชาวภูไทในอีสาน. อุดรธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.

บุญจันทร์ จันทร์มหา. (2543). พฤติกรรมการติดเชื้อโรคพยาธิใบไม้ตับซ้ำ กรณีศึกษาตำบลบึงเนียม จังหวัดขอนแก่น. ภาคนิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต, คณะสาธารณสุข มหาวิทยาลัยมหิดล.

บุญชู วัดวงษา และคณะ. (2555). โครงการศึกษาองค์ความรู้ปลาธรรมชาติในเขตทุ่งกุลาร้องไห้จากภูมิปัญญาคนสาปลา บ้านโนนสวรรค์ ตําบลโนนสวรรค์ อําเภอปทุมรัตต์ จังหวัดร้อยเอ็ดระยะที่ 2. กรุงเทพฯ: สํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).

พวงรัตน์ ยงวณิชย์. (ม.ป.ป.). กระบวนการก่อมะเร็งท่อน้ำดีที่สัมพันธ์กับการติดเชื้อพยาธิใบไม้ในตับ. ขอนแก่น: คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ไพบูลย์ สิทธิถาวร. (ม.ป.ป.). ธรรมชาติวิทยาของพยาธิใบไม้ตับ. ขอนแก่น: คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

มูลนิธิมะเร็งท่อน้ำดี. (2559). ลักษณะอาการของโรคมะเร็งท่อน้ำดี. วันที่ค้นข้อมูล 18 ธันวาคม 2560, จาก https://goo.gl/VTIaBW.

ราชันย์ ถีระพันธ์. (31 มีนาคม 2561). กลุ่มอาชีพเกษตรกร. สัมภาษณ์.

วรรณวิภา มาลัยทอง และคณะ. (2552). การศึกษาประสิทธิภาพของการบันทึกพฤติกรรมการบริโภคปลาดิบอย่างต่อเนื่องด้วยตนเองเพื่อป้องกันการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ บ้านทุ่งเหียง ต.ท่ากระดาน อ.สนามชัยเขต จ.ฉะเชิงเทรา. วารสารเวชสารแพทย์ทหารบก, 5(62), 27-42.

สันต์ศิริ ศรมณี และคณะ. (2541). โรคพยาธิใบไม้ตับ รายงานทางวิชาการฉบับปรับปรุงใหม่. กรุงเทพ ฯ: กระทรวงสาธารณสุข.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครพนม. (2557). รายงานผลการปฏิบัติราชการและผลงานเด่นของกระทรวงสาธารณสุข ปีงบประมาณ พ.ศ. 2557. นครพนม: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครพนม.

อมฤต จันทะเสน. (21 เมษายน 2561). กลุ่มอาชีพรับจ้าทั่วไป. สัมภาษณ์.

อังษณา ยศปัญญา และคณะ. (2558). ความชุกและปัจจัยที่มีต่อการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ จังหวัดเลย. ขอนแก่น: สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 6 จังหวัดขอนแก่น.

อุดม จูมพลหล้า และคณะ. (2549). วัฒนธรรมทางพระพุทธศาสนาในวิถีชีวิตของคนไทยแถบลุ่มแม่น้ำโขงในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม.