ถอดบทเรียนการพัฒนามาตรการลดอุบัติเหตุทางถนน ด้วย 'Managing Information System' โดยโรงพยาบาลบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่นและภาคีเครือข่าย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: อำเภอบ้านไผ่ เป็นพื้นที่ที่มีการเติบโตทางเศรษฐกิจสูงแห่งหนึ่งในจังหวัดขอนแก่น และมีปริมาณยานพาหนะหนาแน่น ในแต่ละปีพบว่ามีผู้บาดเจ็บจากอุบัติเหตุทางถนนที่มารับการรักษาที่แผนกอุบัติเหตุฉุกเฉินของโรงพยาบาลบ้านไผ่ ประมาณ 1,800-2,000 ราย/ปี และมีผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนนมากกว่า 30 ราย/ปี ด้วยเหตุดังนั้น 'โครงการพัฒนาระบบข้อมูลอุบัติเหตุจราจรสู่การแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุแบบบูรณาการ' (ทีม MIS บ้านไผ่) จึงได้ก่อตั้งขึ้น ตั้งแต่ปี พ.ศ.2552
มาตรการ: ทีม MIS บ้านไผ่ได้จัดตั้งขึ้น โดยเริ่มจากเจ้าหน้าที่ด้านงานประกันสุขภาพของรพ.บ้านไผ่ ต่อมาทีม MIS เริ่มขยายตัวโดยการรวมภาคส่วนต่างๆเข้ามาในทีม เช่น ตำรวจ กรมการขนส่งทางบก แขวงการทาง ภาคธุรกิจ รวมถึงชุมชนเอง การทำงานอาศัยหลัก 5E (Engineering, Enforcement, Education, Emergency, และ Evaluation) และ PDCA (Plan-Do-Check-Act) มีการกำหนดบทบาทของแต่ละหน่วยงานในทีม เช่น แขวงการทาง รับหน้าที่การปรับปรุงสภาพถนน และกรมการขนส่งทางบกรับผิดชอบเรื่องการให้การศึกษาผู้ขับขี่ และได้มีการปรับปรุงระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุทางถนนของแต่ละหน่วยงานให้สอดคล้องกัน
ผลการเปลี่ยนแปลง: ผลการวิเคราะห์ของทีม MIS พบว่ากว่าร้อยละ 80 ของอุบัติเหตุทางถนนเกิดจากพฤติกรรมเสี่ยงของผู้ขับขี่ และร้อยละ 20 เกิดจากสภาพแวดล้อมการขับขี่ที่ไม่ปลอดภัย มาตรการในชุมชนหลายๆอย่างได้ถูกนำมาใช้ (ทั้งระยะสั้น และระยะยาว) เช่น (1) การติดตั้งสัญญาณจราจรในพื้นที่เสี่ยง, (2) การปิดแยกกลับรถที่อันตราย, และ (3) การทำบันทึกความเข้าใจร่วมกันระหว่างหน่วยงานต่างๆในการรณรงค์การสวมหมวกกันน็อค ตั้งแต่ปี พ.ศ.2557 เป็นต้นมา พบว่าผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนนลดลงประมาณหนึ่งในสาม นอกจากนั้นการทำงานของทีม MIS ยังช่วยลดอุบัติเหตุทางถนนที่เกิดจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ได้ประมาณร้อยละ 6
บทสรุป: การทำงานของทีม MIS เป็นบทเรียนที่มีประโยชน์ต่อพื้นที่อื่นๆในการเรียนรู้การผสานความร่วมมือจากภาคส่วนต่างๆและระดมต้นทุนการทำงานจากในพื้นที่เพื่อแก้ปัญหาอุบัติเหตุทางถนน การเปิดใจกว้าง ความเชื่อใจและเคารพร่วมกัน และความอดทน เป็นปัจจัยสำคัญต่อความสำเร็จของทีม
Article Details
- วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ มหาวิทยาลัยมหิดล อนุญาตให้สามารถนำไฟล์บทความไปใช้ประโยชน์และเผยแพร่ต่อได้ โดยอยู่ภายใต้เงื่อนไขสัญญาอนุญาต CC Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) โดยต้องแสดงที่มา/การอ้างอิงจากวารสาร – ไม่ใช้เพื่อการค้า – ห้ามแก้ไขดัดแปลงเนื้อหา
- ข้อความที่ปรากฏในบทความในวารสารฯ เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่าน ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการวารสารฯ (ซึ่งหมายรวมถึง บรรณาธิการ ผู้ทรงคุณวุฒิในกองบรรณาธิการ หรือ บรรณาธิการรับเชิญ) แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเอง ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้เขียน ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการวารสารฯ
- กองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการตัดทอน/ปรับแก้ถ้อยคำบางประการเพื่อความเหมาะสม
References
Department of Transport. (2011). Strategic Framework for Road Safety. London: Department of Transport, the UK Government.
Gonçalves, P., Kawagoe, J. Y., Cardoso, M., Silva, C. V., Toniolo, A. D. R., Castagna, H. M. F., . . . Correa, L. (2015). PDCA cycle reports: a quality tool to improve physician hand hygiene compliance. Antimicrobial Resistance and Infection Control, 4(Suppl 1), P280-P280. doi: 10.1186/2047-2994-4-s1-p280
Gopalakrishnan, S. (2012). A Public Health Perspective of Road Traffic Accidents. Journal of Family Medicine and Primary Care, 1(2), 144-150. doi: 10.4103/2249-4863.104987
Howat, P., Cross, D., Hall, M., Iredell, H., Stevenson, M., Gibbs, S., . . . Dillon, J. (2001). Community participation in road safety: barriers and enablers. J Community Health, 26(4), 257-270.
Karolinska Institute. (2011). Principle for Safe Community. Paper presented at the Information system management, TK Palace, Bangkok.
Kontopantelis, E., Doran, T., Springate, D. A., Buchan, I., & Reeves, D. (2015). Regression based quasi-experimental approach when randomisation is not an option: interrupted time series analysis. BMJ, 350. doi: 10.1136/bmj.h2750
Lagarde, M. (2011). How to do (or not to do) … Assessing the impact of a policy change with routine longitudinal data. Health Policy and Planning. doi: 10.1093/heapol/czr004
World Health Organization. (2013). Global status report on road safety 2013: supporting a decade of action. Geneva: WHO.
วรเชษฐ เขียวจันทร์. (2555). ถอดบทเรียน บ้านไผ่ – เขาสวนกวาง จังหวัดขอนแก่นในการทำงานเพื่อลดอุบัติเหตุและการสร้างความปลอดภัยทางถนน. กรุงเทพมหานคร: ปิ่นโต พับลิชชิ่ง, สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), ศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.)
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม. (2556). อุบัติเหตุและถนนอันตรายในประเทศไทย สุขภาพคนไทย. พิมพ์ครั้งที่ 1 (pp. 145-158). นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหิดล