แนวคิดในการประพันธ์เพลงไทยของครูสำราญ เกิดผล (ศิลปินแห่งชาติ)

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดการประพันธ์เพลงไทยของ ครูสำราญ เกิดผล (ศิลปินแห่งชาติ) ประกอบด้วย 4 ประเด็น คือ 1. ภูมิหลังด้านการศึกษาการประพันธ์เพลงไทย 2. ผลงานการประพันธ์เพลงไทย 3.หลักการประพันธ์เพลงไทย 4. ลักษณะและจุดประสงค์ในการประพันธ์เพลงไทย

            ผลการวิจัยพบว่า ผลงานการประพันธ์เพลงไทยของครูสำราญ เกิดผล ประกอบไปด้วย 1. เพลงโหมโรงจำนวน 10 เพลง 2. เพลงเถาจำนวน 56 เพลง เพลงตับจำนวน 4 ตับ เพลงเรื่องจำนวน 5 เรื่อง และเพลงหน้าพาทย์จำนวน 11 เพลง ซึ่งท่านมีหลักที่ใช้ในการประพันธ์เพลง 2 หลักการ ได้แก่ 1) แบบมีโครงสร้าง และ 2) แบบอิสระ ลักษณะการประพันธ์เพลงไทยของครูสำราญ เกิดผล ประกอบไปด้วย 4 ลักษณะ ได้แก่ 1) การประพันธ์เพลงขึ้นใหม่ทั้งหมด  2) การประพันธ์เพลงโดยต่อยอดจากโครงสร้างเดิม 3) การประพันธ์เพลงโดยมีโครงสร้างมาจากเพลงไทยสากล และ 4) การประพันธ์แต่ทางร้อง จุดประสงค์ในการประพันธ์เพลงของครูประกอบด้วย 7 จุดประสงค์ ได้แก่                      1) การประพันธ์เพลงเพื่อเฉลิมพระเกียรติ 2) การประพันธ์เพลงเพื่อใช้สำหรับองค์กร 3) การประพันธ์เพลงเพื่อเป็นการเผยแพร่บทเพลง 4) การประพันธ์เพลงเพื่อเป็นการอนุรักษ์บทเพลง 5) การประพันธ์เพลงเพื่อให้เข้ากับสถานการณ์ปัจจุบัน 6) การประพันธ์เพลงเพื่อนำมาใช้ประกอบพิธีไหว้ครู และ 7) การประพันธ์เพลงเพื่อเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอนดนตรีไทย