นโยบายไทยแลนด์ ๔.๐ กับทิศทางการผลิตและส่งออกข้าวไทย

บทคัดย่อ

การผลิตและการส่งออกข้าวของไทยเมื่อในอดีตตามนโยบายพัฒนาประเทศในยุค ๑.๐ – ๓.๐ มุ่งเน้นเฉพาะแค่เพียงการผลิตเพื่อขายข้าวเปลือกหรือข้าวสารให้ได้ปริมาณมาก และเพียงพอต่อความต้องการประเทศผู้นำเข้าที่มีเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้เกษตรกรและผู้ส่งออกไม่ได้ให้ความสำคัญในการพัฒนาทางด้านคุณภาพและความปลอดภัยของข้าวไทยเพื่อการส่งออก สังเกตได้จากจำนวนผลผลิตของข้าวต่อปี ถึงแม้จะมีปริมาณสูงขึ้นแต่กลับมีมูลค่าการส่งออกคงที่หรือต่ำลง รัฐบาลจึงจำเป็นต้องหามาตรการในการพัฒนาประเทศ จนกระทั่งปลายปี พ.ศ. ๒๕๕๙ จึงได้ประกาศนโยบายพัฒนาประเทศ คือ นโยบายไทยแลนด์ ๔.๐ (Thailand Policy 4.0) ซึ่งมุ่งเน้นเศรษฐกิจขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรม Value-Based Economy เพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน ซึ่งสามารถผลิตและส่งออกข้าวให้ได้มูลค่าสูงแต่มีจำนวนผลผลิตเท่าเดิมหรือลดต่ำลง โดยใช้แนวทางพัฒนาการผลิตและการส่งออกข้าวไทยโดยประยุกต์ใช้นวัตกรรม ๔ ด้าน คือ การสร้างเกษตรกร      รุ่นใหม่ (smart farmer) การพัฒนาวิธีการเพาะปลูก การตรวจวิเคราะห์และการประกันคุณภาพข้าวเพื่อการส่งออก และการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว