การใช้จุลกายพยาธิวิทยาเป็นตัววัดทางชีวภาพเพื่อประเมินสุขภาวะเบื้องต้นของหอยขม Filopaludina martensi ในลำน้ำเข็ก ช่วงไหลผ่านอำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก

Main Article Content

ศิลปชัย เสนารัตน์
เจษฏ์ เกษตระทัต
พิสิษฐ์ พูลประเสริฐ
เอสรา มงคลชัยชนะ
วรรณีย์ จิรอังกูรสกุล

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ครั้งนี้เพื่อประเมินสุขภาวะของหอยขม (Filopaludina martensi) ที่อาศัยในลำน้ำเข็ก ช่วงไหลผ่านอำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก โดยใช้จุลกายพยาธิวิทยาเป็นตัววัดทางชีวภาพ เนื่องจากมีรายงานการใช้สารเคมีทางการเกษตรตลอดทั้งสองฝั่งของลำน้ำอย่างต่อเนื่องและอาจมีผลต่อสุขภาวะของสิ่งมีชีวิตในลำน้ำ ทำการเก็บตัวอย่างหอยขมทั้งหมด 20 ตัว ในช่วงฤดูแล้ง (มกราคมถึงมีนาคม พ.ศ. 2556) และนำตัวอย่างทั้งหมดมาผ่านกระบวนการทางมิญชวิทยา ผลการวิจัยเบื้องต้นพบพยาธิสภาพของอวัยวะต่าง ๆ ได้แก่ โครงสร้างและการจัดเรียงของเหงือกผิดรูปแบบ การแยกจากกันระหว่างชั้นของเซลล์บุผิวกับเนื้อเยื่อเกี่ยวพันที่อยู่ด้านล่างของหลอดอาหาร การแทรกตัวของเซลล์เมลาโนมาโครฟาสจ์ในต่อมย่อยอาหาร และการหดตัวและการสลายของนิวเคลียสของเซลล์สืบพันธุ์ระยะ spermatogonia ในอัณฑะ ทั้งนี้พบการแทรกตัวของกลุ่มเซลล์เมลาโนมาโครฟาสจ์เข้ามาในต่อมย่อยอาหาร อาจเป็นอาการหนึ่งที่เชื่อมโยงกับการตอบสนองของสารเคมี แต่ก็พบเพียงแค่ 5 เปอร์เซ็นต์ (1 ใน 20 ตัว) เท่านั้น ข้อมูลเบื้องต้นที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า จุลกายพยาธิวิทยาในอวัยวะต่าง ๆ เกิดขึ้นน้อยมาก โดยที่หอยขมยังคงมีสุขภาวะที่ดี เป็นไปได้ว่าภายใต้สภาวะแวดล้อมนี้อาจจะยังไม่ส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของหอยขม

Article Details

บท
บทความวิจัย