รูปแบบการจัดการธุรกิจนวัตกรรมโฮมสเตย์ในชุมชนสำหรับนักท่องเที่ยว (The management model of homestay innovation business in the community for tourists)

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยแห่งความสำเร็จ ปัญหาและอุปสรรคของการบริหารจัดการโฮมสเตย์ของไทยในปัจจุบันและรูปแบบการจัดการธุรกิจนวัตกรรมโฮมสเตย์สำหรับนักท่องเที่ยว โดยผู้วิจัยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญในการพัฒนานวัตกรรมโฮมสเตย์ จำนวน 12 คน ผลการศึกษาพบว่า การบริหารโฮมสเตย์ของชุมชนในปัจจุบันมีดังนี้ 1) มีการรวมกลุ่มกันเพื่อจัดการการท่องเที่ยว 2) ได้รับการส่งเสริมจากภาครัฐ 3) เป็นรายได้เป็นหลักของชุมชน 4) มุ่งไปสู่ความยั่งยืน 5) ผู้นำชุมชนเป็นผู้ดูแลและจัดสรรพื้นที่ 6) พัฒนาตามความต้องการของนักท่องเที่ยว 7) โฮมสเตย์บางส่วนที่ไม่รู้กลุ่มเป้าหมายและกิจกรรมรองรับนักท่องเที่ยว 8) กระทรวงท่องเที่ยวและกีฬาเป็นผู้ประเมินมาตรฐาน ในขณะที่ปัจจัยแห่งความสำเร็จ ประกอบด้วย 1) การมีส่วนร่วมของชุมชน 2) ทรัพยากรและกิจกรรมการท่องเที่ยวมีความน่าสนใจ 3) ชุมชนมีความรู้ในการทำโฮมสเตย์ 4) มีผู้นำชุมชนที่ดีและมีภาวะผู้นำสูง 5) ได้รับการสนับสนุนทั้งภาครัฐ เอกชนและสถานศึกษา 6) ดูแลนักท่องเที่ยวอย่างมีไมตรีจิต 7) จัดทำบัญชีที่มีมาตรฐาน โปร่งใส 8) การประชาสัมพันธ์ที่ดี 9) มุ่งเน้นการนำเสนอวิถีชีวิตชุมชนดั้งเดิม 10) ปรับปรุงและพัฒนาอยู่เสมอ และ 11) ฝึกอบรมการบริหารและการบริการเสมอ ขณะเดียวกันก็มีปัญหาและอุปสรรคในเรื่อง 1) ขาดการบูรณาการการทำงานร่วมกัน 2) ขาดความรู้ในการทำโฮมสเตย์ 3) ทำเป็นเชิงธุรกิจมากเกินไป 4) ต้นทุนและค่าใช้จ่ายสูง 5) แบ่งผลประโยชน์ไม่เป็นธรรม 6) ขาดความเชื่อมั่นในการเปลี่ยนแปลง 7) ผู้นำบริหารงานไม่โปร่งใส 8) ขาดมาตรฐานการบริการที่มีคุณภาพ 9) ขาดการรับฟังความคิดเห็นอย่างเปิดกว้าง 10) สภาพแหล่งท่องเที่ยวเปลี่ยนไป 11) การประชาสัมพันธ์ไม่ดีพอ และ 12) ขาดสิ่งอำนวยความสะดวกที่จำเป็นพื้นฐาน รูปแบบและกระบวนการในการบริหารนวัตกรรมโฮมสเตย์ที่เหมาะสม มีดังนี้ 1) สร้างนวัตกรรมที่แปลกใหม่และดึงดูด 2) สร้างนวัตกรรมการมีส่วนร่วมของชุมชน 3) สร้างนวัตกรรมการตลาดเพื่อการแข่งขัน 4) สร้างนวัตกรรมกระบวนการการบริหารจัดการที่มีคุณภาพและความโปร่งใส 5) สร้างนวัตกรรมองค์กรเพื่อพัฒนาคนในชุมชน 6) สร้างนวัตกรรมความยั่งยืนกับชุมชน สังคมและสิ่งแวดล้อม

The objective of this research was to study the success contributing factors, problems and obstacles in current Thai homestay management, and the management model of innovative homestay business for tourists. A qualitative research model and in-depth interviews were conducted with 12 experts in homestay innovation. The results showed the characteristics of the current homestay management of the community as follows: 1) they formed a group to manage tourism, 2) they got support from the government, 3) they provided the main income for the community, 4) they moved towards sustainability, 5) the community leader was the administrator and allocated the area, 6) they developed their homestays according to the tourists’ needs, 7) some homestay entrepreneurs did not know their target group and activities to support the tourists, and 8) the Ministry of Tourism and Sports was in charge of standard evaluation. The success factors consisted of 1) community participation, 2) interesting tourism resources and activities, 3) in homestay, 4) having good community leaders with high leadership, 5) support from the governmental, private and educational institutions, 6) friendly hospitality, 7) accountancy with transparent standards, 8) good publicity, 9) focus on presenting the traditional way of life of the community, 10) constantly improving and developing their homestays, and 11) continually giving training on management and services.  At the same time, there were many problems and obstacles concerning: 1) lack of integration and collaboration, 2) lack of knowledge in homestay, 3) overemphasizing business-oriented activities, 4) high costs and expenses, 5) unfair share of benefits, 6) lack of confidence in changes, 7) corrupt executive leaders, 8) lack of quality service standards, 9) lack of openness to opinions, 10) environmental changes of the tourist attractions, 11) inadequate public relations, and 12) lack of necessary basic facilities. The appropriate models and processes for managing homestay innovations were as follows: 1) creating new and attractive innovations, 2) implementing innovations to encourage community participation, 3) establishing marketing innovations for competition, 4) improving quality and transparent management innovation, 5) devising  organizational innovation to develop people in the community, and 6) promoting sustainability innovation associated with the community, society and environment.