ปัจจัยที่สัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะ พึ่งพาในเขตอำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท,Factors Related to Quality of Life among Thai Caregivers of the Chronic Disease Patients with Dependency in Manorom District, Chainat Province

Abstract

ปัจจัยที่สัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะ

พึ่งพาในเขตอำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท

เยาวลักษณ์ ทวีกสิกรรม* ปริญดา ศรีธราพิพัฒน์**

มณีรัตน์ พราหมณี***

บทคัดย่อ

     การดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพาอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดผลกระทบทั้งด้านร่างกาย จิตใจ จิตสังคม เศรษฐกิจทั้งต่อผู้ป่วยและผู้ดูแล ส่งผลทำให้มีคุณภาพชีวิตลดลง การวิจัยเชิงพรรณนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพาและศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อ รังที่มภาวะพึ่งพาโดยเก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม 2556 – 31 สิงหาคม 2556 กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาคือ ผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพา (ระดับคะแนน ADLs ตํ่ากว่า 12 คะแนน) ในเขตอำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท จำนวน 76 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามจำนวน 3 ชุด ประกอบด้วย 1) แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป 2) แบบสอบถามปัจจัยการได้รับการสนับสนุนทางสังคมของผู้ดูแล และ 3) แบบวัดคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังของสุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล และคณะ ผลการตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมืออยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ระหว่าง .68 - .91 การวิเคราะห์ข้อมูลส่วนบุคคลและข้อมูลคุณภาพชีวิตใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive statistics) และส่วน การวิเคราะห์ข้อมูลความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลของผู้ดูแลและปัจจัยการสนับสนุนทางสังคมกับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพาใช้ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient) และไคสแควร์ (Chi- square test)
     ผลการวิจัยพบว่า คุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังโดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับปานกลาง และปัจจัยส่วนบุคคลด้านรายได้มีความสัมพันธ์ทางบวกกับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .353 p < .01) และปัจจัยการสนับสนุนทางสังคมโดยรวมและด้านอารมณ์มีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับปานกลางกับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r =.351 และ .451, p < .01) ส่วนการสนับสนุนทางสังคมด้านการประเมินและให้ข้อมูลย้อนกลับมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำกับคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .246, p < .05)
     ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า ผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังควรได้รับการส่งเสริมคุณภาพชีวิตและการได้รับการสนับสนุนทางสังคมเพื่อช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพา และควรหาแนวทางในการปรับปรุงระบบงานดูแลต่อเนื่องที่บ้านเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพา

คำสำคัญ : คุณภาพชีวิต ผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะพึ่งพา ปัจจัยส่วนบุคคล การสนับสนุนทางสังคม

* พยาบาลวิชาชีพ ระดับชำนาญการ โรงพยาบาลมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท

**พยาบาลวิชาชีพ ระดับชำนาญการพิเศษ (ด้านการสอน) วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ชัยนาท

***พยาบาลวิชาชีพ ระดับปฏิบัติการ (ด้านการสอน) วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ชัยนาท

Factors Related to Quality of Life among Thai Caregivers of the Chronic Disease Patients with Dependency in Manorom District, Chainat Province

Yaowaluck Thaveegasikum * Parinda Sritarapipat **

Maneerat Palmanee *** Boossaba Tathong ***

Abstract

     Continuity of caring for the chronic disease patients with higher levels of dependency not only affects both patients and caregivers’ daily lives, but also poses substantial physical, psychological and economic challenges. Hence, the increased caregiver burden could lead to a considerable decline in the quality of life. The purpose of this study was to identify factors influencing quality of life of caregivers of the dependent patients with chronic disease. A descriptive correlational study was conducted from 1 July 2013 to 31 August 2013 in Manorom district, Chainat province. The sample used in this study consisted of 76 caregivers aged 18 years and older, who had cared for the patients with higher levels of dependency (ADLs score below of 12 score) due to chronic disease,for at least the past three months. The data collection was conducted by using the Demographic Data Recording Form, The Social Support Scale, and the Thai version of the WHO Quality of Life Scale (WHOQOI-BRFP-THAI) which was translated into Thai by Mahatnirankul el al., (1997). Reliability coefficients of all scales were found to be acceptable, ranging from 0.68 to 0.91. Data were analyzed by using descriptive statistics, Pearson’s product moment correlation coefficient and Chi-square test.
     The results indicated that: the overall quality of life score, physical, psychological, relationship, environment, and satisfaction with health were at moderate levels. A caregiver’s income was moderately and positively correlated with the overall quality of life at p< 0.01 (r = 0.353). Also, the overall social support and emotional support were moderately and positively correlated with overall quality of life at p< 0.01 (r = 0.351 and 0.451, respectively). While the social support of assessment and feedback support was slightly and positively correlated with overall the quality of life at p < 0.05 (r = 0.246). The study results imply that caregivers who care for chronic disease patients with higher levels of dependency need to be encouraged with the social support so as to improve the quality of life of the caregiver. Development of continuity of the home health care system is needed in order to promote better management and decrease negative impacts on caregivers’ quality of life.

Keywords : Quality of life, Caregiver of the patients with dependency chronic disease, Demographic factor, Social support

* Registered Nurse, Professional Level, Outpatient Department, Manorom Hospital

** Registered Nurse, Senior Professional Level, Nursing Instructor, Boromarajonnani College of Nursing, Chainat

*** Registered Nurse, Nursing Instructor, Boromarajonnani College of Nursing, Chainat